Back Виетнам Abkhazian Wat Tunong ACE Вьетнам ADY Viëtnam Afrikaans Vietnam ALS ቬት ናም Amharic Vietnam AMI Vietnam AN Fietnam ANG वियतनाम ANP
 | Este artigo precisa de máis fontes ou referencias que aparezan nunha publicación acreditada que poidan verificar o seu contido, como libros ou outras publicacións especializadas no tema. Por favor, axude mellorando este artigo. (Desde setembro de 2015.) |
Việt Nam (vi)  | |||||
| |||||
| Himno | Tiến Quân Ca (pt)  | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| Lema | «Độc lập – Tự do – Hạnh phúc» «Independence – Freedom – Happiness» «Независимост - свобода - щастие» «Annibyniaeth – Rhyddid – Hapusrwydd» | ||||
| Epónimo | Nanyue | ||||
| Localización | |||||
 | |||||
| |||||
| Capital | Hanoi | ||||
| Contén a división administrativa | |||||
| Poboación | |||||
| Poboación | 96.208.984 (2019) (290,06 hab./km²) | ||||
| Lingua oficial | Lingua vietnamita | ||||
| Relixión | budismo, catolicismo, protestantismo, Cao dai (pt) e Hòa Hảo | ||||
| Xeografía | |||||
| Parte de | |||||
| Superficie | 331.690 km² | ||||
| Punto máis alto | Fan Si Pan (pt) (3.143 m) | ||||
| Punto máis baixo | Mar da China Meridional (0 m) | ||||
| Comparte fronteira con | |||||
| Datos históricos | |||||
| Precedido por | |||||
Cronoloxía 1804 ↔ 14 de febreiro de 1839: Nome 2 de setembro de 1945: Declaração de independência (pt) 2 de xullo de 1976: Unión política | |||||
| Organización política | |||||
| Forma de goberno | Estado unitario unipartidismo república | ||||
| • Presidente (pt) | Tô Lâm (2024–) | ||||
| Órgano executivo | Government of Vietnam (en) | ||||
| • Primeiro ministro | Phạm Minh Chính (2021–) | ||||
| Órgano lexislativo | Assembleia Nacional do Vietnã (pt) , (Escano: 498) | ||||
| Membro de | |||||
| PIB nominal | 366.137.590.718 $ (2021) | ||||
| Moeda | Dong vietnamita | ||||
| Identificador descritivo | |||||
| Fuso horario | |||||
| Dominio de primeiro nivel | .vn | ||||
| Prefixo telefónico | +84 | ||||
| Teléfono de emerxencia | 113, 115 e 114 (pt) | ||||
| Código de país | VN | ||||
| Sitio web | vietnam.gov.vn | ||||
 | |||||
.svg&lang=gl)
Vietnam[1] (en vietnamita: Việt Nam viət˨ næm˧), oficialmente República Socialista de Vietnam (en vietnamita Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam (
listen)) é o país máis oriental da Península de Indochina, no sueste asiático. Cunha poboación estimada de 90 millóns de habitantes, é o décimo terceiro país máis poboado do mundo, e o oitavo de Asia. O nome Vietnam, que se traduce por "Viet do sur" (sinónimo do termo antigo Nam Viet), foi oficialmente adoptado en 1802 polo Emperador Gia Long, e foi recuperado de novo en 1945 coa fundación da República Democrática de Vietnam baixo Ho Chi Minh. O país limita con China ó norte, Laos ó noroeste, Camboxa ó suroeste e o mar da China Meridional ó leste.[2] A capital é Hanoi dende a reunificación de Vietnam do Norte e do Sur en 1976.
Vietnam foi parte da China Imperial por máis dun milenio, dende o -111 ata o 938. Os vietnamitas conseguiron a independencia despois de conseguir a vitoria na Batalla do río Bạch Đằng. Floreceron sucesivas dinastías reais, e a nación estendeuse xeograficamente e politicamente no sueste asiático, ata que a Península de Indochina foi colonizada polos franceses a mediados do século XIX. Despois da ocupación xaponesa na década de 1940, os vietnamitas loitaron contra o goberno francés na primeira guerra de Indochina, expulsándoos en 1954. Vietnam foi dividida politicamente en dous estados, Vietnam do Norte e do Sur. Os conflitos entre os dous intensificáronse, coa forte intervención dos Estados Unidos, na que se coñece como guerra de Vietnam. A guerra rematou coa vitoria norvietnamita en 1975.
Vietnam foi unificado baixo un goberno comunista pero permaneceu empobrecida e politicamente illada. En 1986, o goberno iniciou unha serie de reformas económicas e políticas que significaron para Vietnam o camiño da integración no mundo económico.[3] No 2000, estableceu relacións diplomáticas con moitas nacións. Dende o 2000, o crecemento económico de Vietnam situouse entre os máis altos do mundo,[3] e, no 2011, tivo os máis altos indicadores de crecemento entre as 11 meirandes economías.[4] As reformas económicas deron como resultado a súa unión á Organización Mundial do Comercio no 2007.
Porén, malia os avances que experimentou nos últimos anos, o país aínda padece de altos niveis de desigualdade, disparidade de acceso á asistencia sanitaria, e falta de igualdade de xénero.[5][6][7][8][9]
- ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para vietnamita.
- ↑ The South China Sea is referred to in Vietnam as the East Sea (Biển Đông). VietNamNet News, ed. (10 de decembro de 2012). "China continues its plot in the East Sea". Arquivado dende o orixinal o 16 de agosto de 2013. Consultado o 16 de febreiro de 2013.
- ↑ 3,0 3,1 "Vietnam's new-look economy". BBC News. 18 de outubro de 2004.
- ↑ Weisenthal, Joe (22 de febreiro de 2011). "3G Countries". Businessinsider.com. Consultado o 6 de agosto de 2011.
- ↑ "Vietnam Inequality Report" (PDF). Mekong Economics. 2005. Consultado o 7 de novembro de 2010.
- ↑ "Distribution of Family Income – Gini Index" Arquivado 13 de xuño de 2007 en Wayback Machine.. CIA World Factbook, 2008 data. Consultado o 27 de novembro de 2011.
- ↑ Adam Wagstaffa; Eddy van Doorslaerc; Naoko Watanabea (2003). "On decomposing the causes of health sector inequalities with an application to malnutrition inequalities in Vietnam". Journal of Econometrics (en inglés) 112 (1): 207–223. doi:10.1016/S0304-4076(02)00161-6.
- ↑ Daniel Goodkind (1995). "Rising Gender Inequality in Vietnam Since Reunification". Pacific Affairs (en inglés) 68 (3): 342–359. JSTOR 2761129. doi:10.2307/2761129.
- ↑ Gallup, John Luke (2002). "The wage labor market and inequality in Viet Nam in the 1990s". Ideas.repec.org. Consultado o 7 de novembro de 2010.