ugljik | ||
---|---|---|
| ||
Osnovna svojstva | ||
Element Simbol Atomski broj |
ugljik C 6 | |
Kemijska skupina | nemetali | |
Grupa, perioda, Blok | 14, 2, p | |
Izgled | bezbojna krutina (dijamant) crna krutina (grafit) crna krutina (čađ) fuleren | |
Gustoća1 | 2267 kg/m3 | |
Tvrdoća | 1 do 2 (grafit) 10,0 (dijamant) (Mohsova skala) | |
Specifični toplinski kapacitet (cp ili cV)2 |
(25 °C) (grafit) 8,517 J mol–1 K–1 | |
Talište | pri standardnom tlaku nema °C | |
Vrelište3 | sublimira pri 3642 °C | |
Toplina taljenja | 117 kJ mol-1 | |
Toplina isparavanja | 715 kJ mol-1 | |
1 pri standardnom tlaku i temperaturi | ||
Atomska svojstva | ||
Atomska masa | 12,0107(8) | |
Elektronska konfiguracija | [He] 2s22p2 |
Ugljik je kemijski element atomskog (rednog) broja 6 i atomske mase 12,0107(8). U periodnom sustavu elemenata predstavlja ga simbol C.
Od ukupne količine ugljika na Zemlji, 99,8% je vezano u mineralima, uglavnom karbonatima, što i nije čudno ako znamo da su cijeli gorski lanci građeni od vapnenca i dolomita. Samo 0,01% ugljika vezano je u živim bićima. Velike su količine ugljika koncentrirane u nalazištima fosilnih goriva (nafta, ugljen, zemni plin). U atmosferi se pojavljuje kao ugljikov(IV) oksid, CO2, volumnog udjela 0,033%. Nalazimo ga i u morskoj vodi u obliku hidrogenkarbonata ili otopljenog ugljikova(IV) oksida. Ima ga i u Svemiru, gdje sudjeluje u termonuklearnim reakcijama na tzv. „vrućim zvijezdama“.
Ugljik, poslije vodika, tvori više spojeva nego svi ostali kemijski elementi zajedno. Razlog tome je što se ugljikovi atomi u spojevima mogu međusobno povezivati jednostrukim, dvostrukim i trostrukim kovalentnim vezama na različite načine u dugačke lance i prstenove. To su uglavnom organski spojevi koji se zbog svoje brojnosti obrađuju u posebnom dijelu kemije – organskoj kemiji.
U prirodi se ugljik pojavljuje kao elementarna tvar i u obliku svojih spojeva.