Mechanica

Le mechanica [me-ká-ni-ka] es le studio del movimentos del corpores physic e del causas de iste movimentos, como fortia e energia. Le mechanica pote esser dividite in le mechanica classic, le mechanica relativistic, le mechanica quantic e le mechanica quantic relativistic. Iste division es dependente del dimension e del velocitate del objectos physic que es studiate. Assi, pro grande objectos o grande distantias, major que approximativemente 10^-7 cm, e parve velocitates, minor que approximativemente c/10, ubi c es le velocitate de lumine (~300 000 km/s), le mechanica classic es applicabile. Si solmente le grandor es plus parve, minor que 10^-7 cm, le mechanica quantic es applicabile. Si solmente le velocitate es plus grande, major que c/10, le mechanica relativistic es applicabile. Si ambe limites es superate, le mechanica quantic relativistic es applicabile.

Altere divisiones es possibile, dependente del criterio. Assi, si le criterio es le combination de disciplinas differente, nos ha le importantissime mechanica statistic concernente le application del methodos statistic al studios de insimul o multitudes de particulas, assi explicante e deducente tote le leges phenomenologic del thermodynamica. Le insimules usate pro le studio de iste multitudes de particulas son le insimul micre canonic, le insimul gran canonic e le insimul canonic.

Il ha differente formulationes pro le mechanica classic, p.ex. le mechanica newtonian, le mechanica lagrangian e le mechanica hamiltonian. Iste differente formulationes es totevia equivalente in le senso que illos da le mesme solutiones pro calculationes e que le formulationes pote esser mathematicmente deducite le unes del alteres. Nonobstante, formulationes lagrangian e hamiltonian son importante pro formular le mechanica quantic.

Le formulation newtonian es basate super le tres leges de Newton e super le notiones de fortia, systema de referentia, movimento relative, velocitate e acceleration. Le prime lege postula que qualcunque objecto mantenera su stato de reposo o de movimento in relation a un systema de referentia inertial si le summa del fortias que age super illo es zero. Le secunde lege postula que le acceleration es proportional al fortia resultante, le massa inertial essente le coefficiente de proportionalitate, isto es

${\displaystyle m\mathbf {a} =m{\frac {d^{2}\mathbf {x} }{dt^{2}}}=\mathbf {F} (\mathbf {x} ,t)}$

ubi F es le fortia vectorial, m es le massa scalar e a es le acceleration vectorial. Un littera grasse representa un vector (o tensor). In su principio de equivalentia, in 1907, Albert Einstein provava que le massa inertial es equivalente al massa gravitational. Si on defini le momento linear o quantitate de movimento p per

${\displaystyle \mathbf {p} =m\mathbf {v} =m{\frac {d\mathbf {x} }{dt}}}$

ubi v es le velocitate instantanee, in iste caso le secunde lege pote etiam esser scribite como le derivativo del momento con relation al tempore

${\displaystyle {\frac {d\mathbf {p} }{dt}}=\mathbf {F} }$

Le tertie lege de Newton postula que le reaction es equal e de direction inverse al action e vice versa. Iste tres leges es sufficiente pro resolver tote le problemas in le normal scala quotidian de grandor e de velocitate.