Lohika

Ti lohika (manipud iti Griego λογική, logikē)^[1] ket mangitudtudo ti panagadal kadagiti moda ti panagrason (a dagitoy ket umisu ken dagitoy ket kaallilawan)^[2][3] ken ti panagusar ti umisu a panagrason. Iti kinaudi a kapanunotan, ti lohika ket kaaduan a naus-usar kadagiti intelektual nga aktibidadl, a mairaman ti pilosopia ken siensia, ngem iti umuna kapanunotan, daytoy ket kangrunaan a maad-adal kadagiti disiplina ti pilosopia, matematika, semantika, ken siensia ti kompiuter. Daytoy ket sukimatenna dagiti sapasap a porma a maala dagiti pangsuppiat. Iti matematika, daytoy ket ti panagadal kadagiti umisu a panagipagarupan nga adda iti kaunegan ti pormal a pagsasao.^[4] Ti lohika ket inad-adal pay iti pangsuppiatan a teoria.^[5]

Ti lohika ket inadadal kadagiti nadumaduma a taga-ugma a sibilisasion, a mairaman ti India,^[6] Tsina,^[7] ken Gresia. Idiay laud, ti lohika ket nabangon idi a kas maysa apormal a disiplina babaen ni Aristoteles, a nangited daytoy ti kammasapulan a lugarna iti pilosopia. Ti panagadal ti lohika ket paset idi ti klasiko a trivium, a nangiraman pay ti gramatika ken retoriko.

Ti lohika ket kankanayon a nabingbingay kadagiti tallo a paset, induktibo a panagrason, abduktibo a panagrason, ken deduktibo a panagrason.