Panama

Nagsasabtan: 9°N 80°W / 9°N 80°W / 9; -80

Republka ti Panama
República de Panamá
Wagayway ti Panama
Wagayway
Eskudo ti Panama
Eskudo
Napili a pagsasao: "Pro Mundi Beneficio"
"Para iti Pagimbagan iti Lubong"
Nailian a kanta: Himno Istmeño  (Espaniol)
Lokasion ti Panama
Kapitolio
ken kadakkelan a siudad
Siudad ti Panama
8°58′N 79°32′W / 8.967°N 79.533°W / 8.967; -79.533
Opisial a sasaoEspaniol
Grupgrupo ti etniko
[1]
Nagan dagiti umiliTaga-Panama
GobiernoUnitario a presidensial a batay-linteg a republika
José Raúl Mulino
vacant
LehislaturaNailian nga Asemblia
Wayawaya
• manipud iti Espania
Nobiembre 28, 1821
• manipud iti Colombia
Nobiembre 3, 1903
Kalawa
• Dagup
75,517 km2 (29,157 sq mi) (Maika-118)
• Danum (%)
2.9
Populasion
• Senso idi Karkulo ti Hulio 2014
3,608,431 [2]
• Densidad
542/km2 (1,403.8/sq mi) (Maika-156)
GDP (PPP)Karkulo idi 2015
• Dagup
$83.421-bilion[3]
• Tunggal maysa a tao
$21,634[3]
GDP (nominal)Karkulo idi 2015
• Dagup
$49.142-bilion[3]
• Tunggal maysa a tao
$12,744[3]
Gini (2012)positive decrease 51.9[4]
nangato
HDI (2013)increase 0.765[5]
nangato · Maika-65
Kuarta (PAB, USD)
Sona ti orasUTC−5 (EST)
Pagmanehuankanawan
Kodigo ti panagtawag+507
Kodigo ti ISO 3166PA
TLD ti internet.pa

Panama (Espaniol: Panamá [panaˈma]), opisial a tinawtawgan ti Republika ti Panama (Espaniol: República de Panamá), ket ti pagilian idiay Tengnga nga Amerika a mabirukan iti pagbaetan ti Amianan ken Abagatan nga Amerika. Daytoy ket bineddengan babaen ti Costa Rica iti laud, ti Colombia iti abagatan a daya, ti Karibe iti amianan ken ti Taaw Pasipiko iti abagatan. Ti kapitolio ken kadakkelan a siudad ket ti Siudad ti Panama, ken ti metro a lugarna ket pagtaengan iti gangani a kagudua dagiti 3.6 a riwriw a tattao iti pagilian.

Ti Panama tinagtagitao idia dagiti nadumaduma a tribu sakbay ti panagtaeng babaen dagiti Kastila idi maika-16 a siglo. Simmina ti Panama manipud iti Espania idi 1821 ken timmipon iti kappon ti Nueva Granada, Ecuador, ken Venezuela a nanaganan iti Republika ti Gran Colombia. Idi nawaswas ti Gran Colombia idi 1831, nagtultuloy a nagtipon ti Panama ken Nueva Granada, ken kanungpalan a nagbalin a Republika ti Colombia. Bayat a kimmadkadua iti Estados Unidos, simmina ti Panama manipud iti Colombia idi 1903, ken nagpalubos daytoy iti pannakaipatakder ti Kanal Panama babaen ti Kuerpo dagiti Inhenniero ti Buyot ti Estados Unidos idi pagbaetan ti 1904 ken 1914. Idi 1977, ti maysa a tulag a napirmaan idi para iti dagup a panagiyakar ti Kanal manipud iti Estados Unidos iti Panama babaen ti patingga ti maika-20 a siglo, ken napasingkedan daytoy idi 31 Disiembre 1999.[6]

Dagiti rentas manipud kadagiti panagbayad iti panagusar ti kanal ket agtultuloy a mangirepresenta ti kaaduan a paset ti GDP ti Panama, urayno ti komersio, panagbanko, ken ti turismo ket dagiti nangruna ken dagiti dumakdakkel a sektor. Ti Panama ket addaa iti maikadua a kadakkelan nga ekonomia idiay Tengnga nga Amerika[7] ken isu pay ti kapardasan a dumakdakkel nga ekonomia tunggal maysa a tao idiay Tengnga nga Amerika. Idi 2013, ti Panama ket nairanggo a kas maika-5 kadagiti pagilian ti Latin Amerika kadagiti termino iti Pagsurotan ti Panagrang-ay ti Nagtagitaon, ken maika-59 itilubong.[8] Manipud idi 2010, agtultuloy ti Panama a kas ti maikadua a kasayaatan iti pagbibinglayan iti ekonomia iti Latin nga Amerika, segun ti Pagsurotan Global a Kompetetibo ti World Economic Forum. Iti panagsakop iti agarup a 40 porsiento iti kalawa iti dagana, dagiti bakir ti Panama ket pagtaengan dagiti adu a tropikal a mula, dagiti ayup ken dagiti billit – ken adda kadagitoy ket saan a mabirukan iti sadino man a lugar iti planeta.[9]

  1. ^ "Archive copy". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2019-01-03. Naala idi 2015-08-20.{{cite web}}: Panagtaripato ti CS1: naiyarkibo a kopia a kas titulo (silpo)
  2. ^ "The World Factbook". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2019-01-03. Naala idi Oktubre 25, 2014.
  3. ^ a b c d "World Economic Outlook Database: Panama". International Monetary Fund. Oktubre 2014. Naala idi 3 Enero 2015.
  4. ^ "Gini Index". World Bank. Naala idi Enero 3, 2015.
  5. ^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.
  6. ^ "Panama". CIA – The World Factbook. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2019-01-03. Naala idi Disiembre 23, 2010.
  7. ^ "CIA – The World Factbook – Field Listing – GDP (official exchange rate)". CIA. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2018-12-27. Naala idi Enero 12, 2010. Ken: "CIA – The World Factbook – Country Comparison – National product". CIA. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-06-04. Naala idi Enero 12, 2010. See also: IMF.org
  8. ^ UNDP Human Development Report 2010. Table 1: Human development index 2010 and its components (PDF). UNDP. p. 144. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2011-12-04. Naala idi Nobiembre 6, 2010.
  9. ^ "Country profile: Panama". BBC News. Hunio 30, 2010.

Developed by StudentB