Bellum Troianum | |
---|---|
Troia ardens. Pictura J. G.Trautmann. | |
Annus: | Saeculum XIII aCn |
Locus: | Troia |
Fortuna: | |
Exercitus | |
Achaei | Troiani |
Duces | |
Agamemnon | Priamus |
Bellum Troianum in mythologia Graeca fuit bellum quod Achaei (Graeci) in Troiam urbem Asiae Minoris intulerunt cum Paris Troianus Helenam a marito Menelao rege Lacedaemonio eriperet. Quod bellum, inter gravissimos mythologiae Europaeae eventus, narratur in multis litterarum Graecarum operibus, praecipue in Homeri Iliade et Odyssea. Nucleus Iliadis (libri 2–23) tempus est quattuor dierum duarumque noctium anni decimi ultimique Troiae obsessae; Odyssea iter narrat domum factum ab Ulixe, uno ex bellatoribus heroicis. Aliae belli res gestae describuntur in cyclo poematum epicorum, quae mera fragmenta exstant. Eventus belli erant materia tragoediarum Graecarum aliorumque operum artis Graecorum ac poetarum litterarum Latinarum maximi momenti, praecipue Vergilii et Ovidii.
Bellum in iurgio exortum est inter Heram, Athenam, et Aphroditen deas, postquam Eris, dea discordiae et contentionis, malum aureum, aliquando Malum Discordiae appellatum, eis dederat, "formosissimae" notatum. Quas deas Zeus Paridi legavit, qui Aphroditen pulcherrimam malum accipere existimavit. Aphrodite vicissim iussit ut Helena, formosissima omnium mulierum uxorque Menelai, Paridem amare inciperet, qui eam Troiam abstulit. Agamemnon, rex Mycenarum fraterque Menelai, contumeliae Paridis causa amplam militum nautarumque Achaeorum expeditionem Troiam duxit, ubi urbem decem annos obsederunt. Multis heroibus mortuis, inter quos Achilles Aiaxque Achaei, ac Paris Hectorque Troiani, urbs demum per dolum Equi Troiani expugnata est. Achaei Troianos trucidaverunt (nonnullis mulieribus puerisque exceptis, quos retinuerunt vel servos vendiderunt) ac templa profanaverunt, deis vexatis displicentes. Pauci Achaei domum redierunt tuti, multique colonias in litoribus longinquis condiderunt. Romani postea sese crediderunt exortos esse ex Aenea, filio Aphroditis unoque ex Troianis, qui dicebatur Troianos superantis ad Italiam hodiernam duxisse.
Graeci antiqui credebant Troiam prope Hellespontum patuisse, bellumque Troianum historicum saeculi tredecimi vel duodecimi a.C.n. eventum fuisse, sed ante medium saeculum undevicensimum, ambo bellum et urbs late non historicae videbantur. Anno autem 1868, Henricus Schliemann archaeologus Germanicus Franciscum Calvert obviam iit, qui ei persuasit Troiam fuisse urbem veram quae ad tumulum nunc Hissarlik in Turcia appellatum iacuerat.[1] Haec affirmatio, ob indicia in excavationibus ibi a Schliemann aliisque factis, nunc a plurimis eruditis probatur.[2][3]
Num bellum Troianum in ulla realitate historica insit ignotum manet. Multi eruditi opinantur toti fabulae esse nucleus historicus, quod autem tantummodo significare potest narrationes Homericas esse fusuram memoriarum variarum obsessionum et expeditionum a Graecis Mycenaeis aetate aenea effectarum. Qui credant fabulas belli ex certo certamine historico plerumque dicunt id saeculis duodecimo aut undecimo a.C.n. pugnatum esse, saepe tempora recipientes ab Eratosthene data, ab 1194 ad 1184 a.C.n., cum indicia archaeologica Troiam VII calamitose conflagratam esse indicant.[4]