Familia
Memoria
Insignia heraldica
Ferdinandus Cortesius (natus Hernán Cortés de Monroy y Pizarro), primus Marquis Vallis Oaxacae (Metellini in Hispania natus anno 1485; Hispali mortuus, 2 Decembris 1547), fuit victor (Hispanice conquistador) Hispanicus et dux expeditionis quae casum Imperii Azteci saeculo sexto decimo ineunte effecit, magnas Mexici continentalis partes in dicionem Regis Castellae redigens. Ipse fuit unus colonorum Hispanicorum qui primum Hispanicae Americarum colonizationis statum coeperunt.
Cortesius, Metellini Hispaniae in familia minoris nobilitatis ortus, vitam in Novo Mundo degere statuit. Hispaniolam et deinde Cubam processit, ubi encomienda accepit et magistratus (alcalde) secundae urbis Hispanicae in insula conditae tempore brevi erat. Anno 1519, dux tertiae expeditionis ad continentem electus est, quam expeditionem ipse pecunia partim sustinebat. Didacus Velázquez de Cuéllar, gubernator Cubanus et Cortesii inimicus, expeditionem ipso abitus tempore revocavit, sed Cortesius mandatum neglexit. Ipse, in continentem egressus, fraude ac dolo se cum nonnullis indigenis Azteci contra alios felice sociavit. Domina Marina, muliere indigena La Malinche saepe appellata, ut interprete usus est, quae deinde ei Martinum filium peperit, unum e primis mixticiis in America putatum.
Cum gubernator Cubanus emissarios ad deprehendendum Cortesium emitteret, cum eis pugnavit eosque vicit, atque copias additas ut supplementa habuit. Epistulas recte ad regem conscripsit, quibus non poenas suae seditionis, sed gratias pro suis rebus prosperis petivit. Imperio Azteco deiecto, Cortesius Marchesa Vallis Oaxacae (Marqués del Valle de Oaxaca) appellabatur, dum Antonius de Mendoza, vir superioris gradus, Vicerex Novae Hispaniae appellabatur. Anno 1541, Cortesius in Hispaniam regressus est, ubi amare sed placide abhinc post sex annos mortuus est.