Noors

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

't Noors is 'n Noordgermaanse taol die door vief miljoen lui in Noorwege gesproke weurt. Wijer spreke zier kleine minderhede in de Amerikaonse staote North Dakota (0,4 vaan de totaole bevolking) en Minnesota (0,1%) Noors. Wie de aander Noordgermaanse taole heet de taol ziech in de middeliewe oet 't Aajdnoors oontwikkeld, meh is mèt die aander twie verstooonbaar gebleve. E versjèl mèt 't Deens en 't Zweeds is 't behaajd vaan 't versjèl tösse manneleke en vrouweleke wäörd (al späölt dat in de Bokmål koelek 'n rol. Zjus wie 't Zweeds en aanders es 't Deens is 't Noors 'n toentaol, of entans 'n toenhuugdeaccenttaol. 't Heet twie toenaccente, e hoeg en e lieg. De toene zien evels väöl minder dèks es in 't Zweeds beteikenisoondersjeiend.

't Gief in Noorwege twie standaardtaole, namelek Bokmål ('Boketaol') en Nynorsk ('Nuinoors'). De Bokmål is sterk door 't Deens, dat tot in de negentiende iew de cultuurtaol in Noorwege waor, beïnvleujd Noors. In 't ooste vaan 't land (beveurbeeld in Oslo) vint me väöl dialekte die ouch Deensen invlood höbbe en relatief kort bij de Bokmål stoon. 't Nynorsk evels baseert ziech veural op de westeleke dialekte, die dezen Deensen invlood neet zoe höbbe oondergaange. Op sjaolt liert me allebei de standaarde. Allebei höbbe ze ouch 'nen extremere variant: de Riksmål ('Riekstaol'), e get archaïsch en nog korter bij 't Deens stoond Noors, en 't Høgnorsk ('Hoegnoors'), wat tege 't puristische aonzit.