Back Афӷанисҭан Abkhazian Afghanistan ACE Афгъанистан ADY Afghanistan Afrikaans Afghanistan ALS አፍጋኒስታን Amharic Afghanistan AMI Afganistán AN Afghanistan ANG अफगानिस्तान ANP

Afghanistan

Emiriah Islam Afghanistan
أميريه إسلام أفغانيستن‎
  • د افغانستان اسلامي امارت (Pashto)
    Də Afġānistān Islāmī Imārat
  • امارت اسلامی افغانستان (Dari)
    Imārat-i Islāmī-yi Afğānistān
Bendera Afghanistan
Jata Afghanistan
Bendera Jata
Cogan kata: لا إله إلا الله، محمد رسول الله
"Lā ʾilāha ʾillā llāh, Muhammadun rasūlu llāh"
"Tiada tuhan melainkan Allah; Muhammad pesuruh Allah. (Syahadah)
Lokasi Afghanistan
Lokasi Afghanistan
Ibu negaraKabul
34°32′N 69°08′E / 34.533°N 69.133°E / 34.533; 69.133
Bandar terbesarKabul, Kandahar
Bahasa rasmi
[1]
Kumpulan etnik
Pashtun, Tajik, Hazara, Uzbek, Aimaq, Turkmen, Baloch dan lain-lain
Agama
Islam
DemonimAfghan [alternatif]
KerajaanEmiriah Islam
• Amir
Hibatullah Akhundzada
Badan perundanganPerhimpunan Kebangsaan
• Dewan Pertuanan
Mesherano Jirga
• Dewan Rakyat
Wolesi Jirga
Pembentukan
April 1709
Oktober 1747
• Diiktiraf
19 Ogos 1919
Keluasan
• Jumlah
652,864[2] km2 (252,072 bt2) (41st)
• Perairan (%)
diabaikan
Populasi
• Perkiraan 2019
33,124,586[3]
• Bancian Penduduk 1979
15.5 juta[4]
• Kepadatan
43.5/km2 (112.7/sq mi) (150)
KDNK (PPP)2019
• Jumlah
$43.27 bilion[5]
• Per kapita
$1,306[5]
KDNK (nominal)2019
•  Jumlah
$30.62 bilion[5]
• Per kapita
$924[5]
HDI (2019)▬ 0.645[6]
sederhana · 169
Mata wangAfghani
(AFN)
Zon waktuUTC+4:30 (D†)
Arah memandukanan
Kod panggilan+93
Kod ISO 3166AF
DPT internet.af افغانستان.
Paparan amaran: Page using Template:Infobox country with unknown parameter "url"
Paparan amaran: Page using Template:Infobox country with unknown parameter "country_code"
Paparan amaran: Page using Template:Infobox country with unknown parameter "title"
Paparan amaran: Page using Template:Infobox country with unknown parameter "publisher"
Paparan amaran: Page using Template:Infobox country with unknown parameter "FSI_year"
Paparan amaran: Page using Template:Infobox country with unknown parameter "archiveurl"
Paparan amaran: Page using Template:Infobox country with unknown parameter "FSI_category"
Paparan amaran: Page using Template:Infobox country with unknown parameter "FSI_rank"
Paparan amaran: Page using Template:Infobox country with unknown parameter "area_magnitude"
Paparan amaran: Page using Template:Infobox country with unknown parameter "archivedate"
Paparan amaran: Page using Template:Infobox country with unknown parameter "accessdate"
Paparan amaran: Page using Template:Infobox country with unknown parameter "FSI"

Afghanistan /ɑf.ɣɑ.nis.tɑn/ (Pashto/Dari: افغانستان, Afġānistān), ialah sebuah negara dikelilingi daratan yang terletak di dalam Asia Selatan dan Asia Tengah.[7][8][9][10][11][12][13][14][15] Ia mempunyai penduduk kira-kira 35.5 juta orang,[16] menjadikannya negara ke-42 yang paling ramai penduduk di dunia. Ia bersempadan dengan Pakistan di selatan dan timur; Iran di barat; Turkmenistan, Uzbekistan dan Tajikistan di utara; dan China di timur laut jauh. Keluasannya 652,000 km2 (252,000 bt2), menjadikannya negara ke-42 terbesar di dunia.

Habitasi manusia di Afghanistan bermula sejak Era Paleolitik Tengah,[17] dan mempunyai lokasi strategik di Laluan Sutera menghubungkan pelbagai budaya di Timur Tengah dan bahagian lain di Asia.[18] Sepanjang zaman, negara itu telah menjadi rumah kepada pelbagai bangsa[19] dan menyaksikan pelbagai kempen ketenteraan, terutamanya oleh Alexander Agung, Arab Muslim, Mongol, British, Soviet Rusia, dan dalam era moden dengan kuasa-kuasa Barat.[17] Ia juga telah menjadi pusat pelbagai empayar, seperti Kushan, Hun Putih, Samaniyah, Saffariyah, Ghaznawiyah, Ghoriyah, Khilji, Mughal, Hotak, Durrani.[20]

Sejarah politik negara moden Afghanistan bermula dengan dinasti Hotak dan Durrani pada abad ke-18.[21][22][23] Pada abad ke-19, Afghanistan menjadi negara penyangga dalam "Permainan Besar" antara British India dan Empayar Rusia. Berikutan Perang Inggeris-Afghan 1919, Raja Amanullah dan Raja Mohammed Zahir Shah cuba memodenkan negara itu. Selepas rampasan kuasa pada 1970-an dan beberapa perang saudara melanda kebanyakan negara, ia diceroboh oleh Soviet pada tahun 1979. Pada 2021, Afghanistan secara de facto kini ditadbir oleh Emiriah Islam Afghanistan yang dikuasai Taliban (Bahasa Pashto: د افغانستان اسلامي امارات, Da Afghanistan Islami Amarat) berikutan kejatuhan Republik Islam Afghanistan yang diakui secara antarabangsa pada 15 Ogos 2021.

  1. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama AO
  2. ^ Central Statistics Organization of Afghanistan Diarkibkan 2014-06-24 di Wayback Machine: Statistical Yearbook 2012-2013 Diarkibkan 2014-01-17 di Wayback Machine: Area and administrative Population
  3. ^ "The World Factbook: Afghanistan". Diarkibkan daripada yang asal pada 2016-07-09. Dicapai pada July 24, 2014.
  4. ^ "Chapter 2. The Society and Its Environment" (PDF). Afghanistan Country Study. Illinois Institute of Technology. m/s. 105–06. Diarkibkan daripada yang asal (PDF) pada 3 November 2001. Dicapai pada 12 October 2010.
  5. ^ a b c d "Afghanistan". International Monetary Fund. Dicapai pada 26 April 2014.
  6. ^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. m/s. 21–25. Dicapai pada 27 July 2014.
  7. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama CIAgeo
  8. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama UNdata
  9. ^ Ralat petik: Tag <ref> tidak sah; tiada teks disediakan bagi rujukan yang bernama Britannica
  10. ^ "U.S. maps". Pubs.usgs.gov. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-12-25. Dicapai pada 19 May 2012.
  11. ^ "South Asia: Data, Projects, and Research". Dicapai pada 2 Mac 2015.
  12. ^ "MAPS SHOWING GEOLOGY, OIL AND GAS FIELDS AND GEOLOGICAL PROVINCES OF SOUTH ASIA (Includes Afghanistan)". Dicapai pada 2 Mac 2015.
  13. ^ "University of Washington Jackson School of International Studies: The South Asia Center". Dicapai pada 2 March 2015.
  14. ^ "Syracruse University: The South Asia Center". Dicapai pada 2 Mac 2015.
  15. ^ "Center for South Asian studies". Dicapai pada 2 Mac 2015.
  16. ^ Dewan Bahasa dan Pustaka. (2020). Kamus Dewan Perdana.
  17. ^ a b Griffin, Luke (14 January 2002). "The Pre-Islamic Period". Afghanistan Country Study. Illinois Institute of Technology. Diarkibkan daripada yang asal pada 3 November 2001. Dicapai pada 14 October 2010.
  18. ^ "Afghanistan country profile". BBC News. 12 January 2012. Diarkibkan daripada yang asal pada 5 November 2010. Dicapai pada 19 May 2012. Unknown parameter |deadurl= ignored (bantuan)
  19. ^ Baxter, Craig (1997). "Chapter 1. Historical Setting". Library of Congress Country Studies on Afghanistan. Dicapai pada 24 June 2010.
  20. ^ "Kingdoms of South Asia – Afghanistan in Far East Kingdoms: Persia and the East". The History Files. Diarkibkan daripada yang asal pada 2014-04-08. Dicapai pada 24 June 2010.
  21. ^ "Last Afghan empire". Louis Dupree, Nancy Hatch Dupree and others. Encyclopædia Britannica Online. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-11-12. Dicapai pada 22 August 2010.
  22. ^ D. Balland (2010). "Afghanistan x. Political History". Encyclopædia Iranica (ed. online). Columbia University. Diarkibkan daripada yang asal pada 2013-12-12. Dicapai pada 29 December 2013.
  23. ^ M. Longworth Dames, G. Morgenstierne, and R. Ghirshman (1999). "AFGHĀNISTĀN". Encyclopaedia of Islam (ed. CD-ROM v. 1.0). Koninklijke Brill NV.CS1 maint: multiple names: authors list (link)

Developed by StudentB