Sebahagian daripada siri |
Fizik kosmologi |
---|
Dalam fizik dan kosmologi, jirim gelap ialah jirim yang tidak bertindak dengan daya elektromagnet, tetapi kehadiran boleh diinferenskan dari kesan graviti ke atas jirim yang boleh lihat. Menurut cerapan struktur paling besar galaksi, dan kosmologi Letupan Besar, jirim gelap dan tenaga gelap memenuhi jisim dalam alam semesta boleh cerap. Fenomena dicerap ini menginferenskan kehadiran jirim gelap termasuklah kelajuan putaran galaksi, halaju orbit galaksi dalam gugusan, pengkantaan kegravitian objek latar belakang oleh gugusan galaksi seperti Kelompok Peluru, dan pengedaran suhu gas panas di galaksi dan gugusan galaksi. Jirim gelap juga memainkan peranan dalam pembentukan struktur dan evolusi galaksi, dan mempunyai kesan yang boleh diukur terhadap anisotrop gelombang mikro kosmik latar belakang. Semua baris-baris bukti mencadangkan bahawa galaksi, gugusan galaksi, dan alam semesta mengandungi banyak jisim daripada yang bertindak dengan sinaran elektromagnet: ia dipanggil "komponen jirim gelap."