Sejarah Malaysia

Sebahagian daripada siri tentang
Sejarah Malaysia
Prasejarah Malaysia Prasejarah Malaysia 100–kurun-6
Kerajaan awal Chih Tu kurun-2–7 Gangga Negara kurun-1–11 Langkasuka kurun-1–15 Pan Pan kurun-3–5 Kedah Tua kurun-4–12 Pahang Tua kurun-5–15 Melayu Jambi kurun-6 Kota Gelanggi kurun-7–9 Srivijaya 650-1377 Majapahit 1293-1500
Kemunculan Kesultanan Islam Kesultanan Kedah 1136–sekarang Sultan Kelantan 1267-sekarang Kesultanan Brunei 1363–sekarang Kesultanan Melaka 1402–1511 Kesultanan Sulu 1450–1899 Kesultanan Pahang 1470-sekarang Kesultanan Perak 1528–sekarang Kesultanan Terengganu 1725-sekarang Kesultanan Selangor 1743-sekarang Negeri Sembilan 1773-sekarang Kerajaan Perlis 1843-sekarang
Era Penjajahan Barat Serangan Portugis 1511–1641 Melaka Belanda 1641–1825 Perjanjian Inggeris-Belanda 1824 Perjanjian Burney 1826 Negeri-Negeri Selat 1826-1946 Negeri-negeri Melayu Tidak Bersekutu 1826 -1946 Tanah Melayu British 1826-1957 Borneo British 1841-1963 Raja Putih Sarawak 1841-1946 Perang Kelang 1867-1874 Perjanjian Pangkor 1874 Negeri-negeri Melayu Bersekutu 1895-1946 Perjanjian Inggeris-Siam 1909 Pertempuran Pulau Pinang 1914
Perang Dunia Kedua Perang Tanah Melayu 1941-1942 Penjajahan Jepun di Tanah Melayu 1941-1945 Penjajahan Jepun di Pulau Borneo 1941-1945 Pendudukan Jepun 1941-1945 Pertempuran Muar 1942 Tragedi Parit Sulong 1942 Pertempuran Singapura 1942 Pembunuhan beramai-ramai Sook Ching 1942 Syburi 1942-1945 Pemberontakan Jesselton 1943-1944 Kawat Kematian Sandakan 1943-1945
Peralihan Malaysia Pentadbiran Tentera British di Tanah Melayu 1945-1946 Tanah Jajahan Mahkota British Borneo Utara/Sarawak 1946-1963 Malayan Union 1946-1948 Persekutuan Tanah Melayu 1948-1963 Darurat Tanah Melayu 1948-1960 Rundingan Baling 1955 Kemerdekaan Tanah Melayu 1957 Pemberontakan Komunis di Sarawak 1962-1990 Konfrontasi 1962-1966 Pemberontakan Brunei 1962-1966 Pembentukan Malaysia 1963 Singapura dalam Malaysia 1963-1965 Pemisahan Singapura 1965 Deklarasi ASEAN 1967 Pemberontakan Komunis 1968-1989 Peristiwa 13 Mei 1969 MAGERAN 1969-1971 Pembentukan Rukun Negara 1970 Dasar Ekonomi Baru 1971-1990 Rundingan Damai Haadyai 1989
Malaysia Moden Krisis Perlembagaan Malaysia 1987-1988 Dasar Pembangunan Nasional 1990-2000 Wawasan 2020 1991-2020 Gagasan 1Malaysia 2009-2018 Wawasan Kemakmuran Bersama 2030 2019-2020 Kemelut politik Malaysia 2020-2022 Proklamasi Darurat 2021 Gagasan Keluarga Malaysia 2021-2023 Gelombang Hijau 2022-kini Dasar Malaysia Madani 2023-sekarang
Parti Politik dan Pertubuhan UMNO 1946-sekarang MIC 1946-sekarang MCA 1949-sekarang Parti Islam Se-Malaysia 1951-sekarang Parti Perikatan 1952-1973 Parti Tindakan Demokratik 1965-sekarang Barisan Nasional 1973-sekarang Parti Bersatu Sabah 1985-sekarang Pertubuhan BERSIH 2006-sekarang Pakatan Rakyat 2008-2015 Pertubuhan Hindraf 2009-2019 Pakatan Harapan 2015-sekarang Parti Pribumi Bersatu Malaysia 2016-sekarang Muafakat Nasional 2019-2022 Gabungan Parti Sarawak 2019-sekarang Parti Perikatan Nasional 2020-sekarang Parti Pejuang Tanah Air 2020-sekarang Ikatan Demokratik Malaysia 2020-sekarang
Peristiwa Hartal Tanah Melayu 1947 1947 Gerakan Anti-Penyerahan Sarawak 1946-1950 Peristiwa Bukit Kepong 1950 Rusuhan kaum 1964 1964 Krisis Perlembagaan Sarawak 1966 Rusuhan Pulau Pinang 1967 Pertikaian Pulau Ligitan dan Sipadan 1969-2002 Kebangkitan mahasiswa Malaysia 1971-1975 1971-1975 Krisis tebusan Bangunan AIA 1975 1975 Peletupan Tugu Negara 1975 Kebakaran Kompleks Campbell 1976 Tragedi Double Six 1976 Tragedi Penerbangan MH653 1977 Darurat Kelantan 1977-1978 Dawn Raid 1981 Serangan hendap Lahad Datu 1985 1985 Peristiwa Memali 1985 Rusuhan Senyap Sabah 1986 Operasi Lalang 1987 Urusan Mahkamah Ming 1987 1987 Tragedi Terminal Feri Sultan Abdul Halim 1988 Kebakaran Madrasah Taufiqiah Al-Khairiah 1989 Tragedi letupan kilang mercun Bright Sparklers 1991 Pindaan Perlembagaan Malaysia 1993 1993 Tragedi Highland Towers 1993 Ribut Tropika Greg 1996 Krisis Kewangan Asia 1997-1998 Sukan Komanwel 1998 1998 Gerakan Reformasi Malaysia 1998-sekarang Wabak virus Nipah di Malaysia 1998-1999 Al-Ma'unah 2000 Peristiwa Kampung Medan 2001 Tsunami Malaysia 2004 2004 Pembunuhan Altantuya Shaariibuu 2006 Perhimpunan Bersih 2007 2007 Perhimpunan Hindraf 2007 2007 Gelombang Politik 2008 2008 Himpunan Anti-ISA 2009 Pandemik H1N1 di Malaysia 2009-2010 Perhimpunan Bersih 2011 2011 Perhimpunan Bersih 2012 2012 Himpunan Kebangkitan Rakyat 2013 2013 Pencerobohan Lahad Datu 2013 Himpunan Black Out 2013 2013 Langkah Kajang 2014 Tragedi Penerbangan MH370 2014 Tragedi Penerbangan MH17 2014 Banjir 2014-15 2014-2015 Skandal 1Malaysia Development Berhad 2015-sekarang Perhimpunan Bersih 2015 2015 Gempa bumi Sabah 2015 2015 Deklarasi Rakyat 2016 Serangan bom tangan Movida Bar 2016 Perhimpunan Bersih 2016 2016 Pembunuhan Kim Jong-nam 2017 Kebakaran Pusat Tahfiz Darul Quran Ittifaqiyah 2017 PRU-14 - Peralihan kerajaan 2018 Protes terhadap ICERD di Malaysia 2018 Rusuhan Kuil Sri Maha Mariamman 2018 Perhimpunan Anti-ICERD 2018 Pandemik COVID-19 di Malaysia 2020-kini Perintah Kawalan Pergerakan Malaysia 2020-2021 Program Imunisasi COVID-19 Kebangsaan 2021-2022 Kemalangan LRT Kelana Jaya 2021 2021 Hartal Doktor Kontrak 2021 Banjir 2021-22 2021-2022 Tanah runtuh Batang Kali 2022 2022 Tragedi pesawat Elmina 2023
Mengikut topik Darurat Ekonomi Komunikasi Tentera
Portal Malaysia
l b s

Rencana ini tidak memetik apa-apa sumber atau rujukan. Sila bantu dalam memperbaiki rencana ini dengan menambahkan rujukan ke sumber-sumber yang boleh dipercayai. Bahan yang tidak disahkan mungkin akan dipertikai dan dipadam. Cari sumber: "Sejarah Malaysia" – berita · akhbar · buku · sarjana · JSTOR (Ketahui cara dan masa untuk membuang pesanan templat ini)

Dalam konteks sejarah Malaysia (سجاره مليسيا), walaupun nama "Malaysia" merupakan sebuah konsep moden yang baru diciptakan pada separuh kedua abad ke-20, Malaysia kontemporari tetap menganggap keseluruhan sejarah Tanah Melayu dan Borneo, merangkumi ribuan tahun yang lalu termasuk zaman prasejarah, sebagai sejarahnya tersendiri.^[1]

Catatan awal Barat mengenai negara ini bermula sejak orang-orang Yunani seperti Cladius Ptolemy menamakan semenanjung yang terdapat di negara ini sebagai Semenanjung Emas (kini digelar Semenanjung Malaysia) atau "Golden Khorsenese" di dalam buku Geographia yang ditulisnya pada sekitar 150 M.^[2] Agama Hindu dan Buddha dari India dan China masing-masing mendominasi sejarah awal negara ini dan mencapai kemuncaknya semasa pemerintahan kerajaan Srivijaya yang berpusat di Palembang, Sumatera, Indonesia, yang mempunyai pengaruh yang meluas di seluruh Sumatera sendiri, Jawa, Indonesia, Semenanjung Tanah Melayu dan sebahagian besar Borneo dari abad ke-7 hingga ke-17.

Walaupun kedatangan Islam di Semenanjung Tanah Melayu telah berlaku seawal abad ke-10, agama tersebut mula mengukuhkan kedudukannya di Tanah Melayu pada abad ke-14. Penerapan Islam pada abad ke-14 telah menyaksikan kebangkitan kesultanan-kesultanan, yang paling menonjol ialah Kesultanan Melayu Melaka dan Kesultanan Brunei. Islam sememangnya mempunyai pengaruh yang mendalam terhadap orang Melayu.

Pada tahun 1511, Melaka telah berjaya ditawan oleh Portugis yang merupakan kuasa penjajah Eropah pertama yang mengukuhkan kedudukan mereka di Semenanjung Tanah Melayu dan Asia Tenggara. Kemudian, Melaka ditawan oleh Belanda pada tahun 1641. Akhirnya, British yang asalnya menubuhkan pangkalannya di Jesselton, Kuching, Pulau Pinang dan Singapura, memperoleh hegemoni mereka di seluruh wilayah Tanah Melayu melalui Perjanjian Inggeris-Belanda 1824. Perjanjian tersebut menetapkan sempadan antara Tanah Melayu British dan Hindia Timur Belanda (yang menjadi Indonesia). Kemudian, Perjanjian Inggeris-Siam 1909 pula menetapkan sempadan antara Tanah Melayu British dan Siam (yang menjadi Thailand). Fasa keempat pengaruh asing ialah kemasukan buruh-buruh dari negara China dan India untuk memenuhi keperluan ekonomi kolonial yang dicipta oleh British di Semenanjung Tanah Melayu dan Borneo.^[3]

Pencerobohan Jepun ketika Perang Dunia Kedua mengakhiri penguasaan British di Tanah Melayu setelah pentadbiran British di Singapura menyerah kalah secara rasmi terhadap Jepun. Pendudukan Jepun di Tanah Melayu, Borneo Utara dan Sarawak dari tahun 1942 hingga 1945 memekarkan lagi semangat nasionalisme dalam kalangan penduduk tempatan. Setelah Jepun berundur dari Tanah Melayu selepas dikalahkan oleh pihak Pihak Berikat, Malayan Union ditubuhkan pada tahun 1946 oleh pentadbiran British. Ekoran daripada penentangan oleh orang Melayu, yang diketuai oleh Pertubuhan Kebangsaan Melayu Bersatu (UMNO), penubuhan itu disusun semula sebagai Persekutuan Tanah Melayu pada tahun 1948 sebagai sebuah protektorat hingga tahun 1957. Di Semenanjung Tanah Melayu, Parti Komunis Malaya melancarkan pemberontakan bersenjata untuk menentang British dan ketegangan ini menyebabkan pengisytiharan darurat selama 12 tahun dari 1948 hingga 1960. Tindak balas ketenteraan yang serius terhadap pemberontakan komunis sepanjang tempoh darurat serta Rundingan Baling pada tahun 1955 membawa kepada kemerdekaan di Tanah Melayu pada 31 Ogos 1957 yang dicapai secara diplomatik melalui rundingan dengan British. Tunku Abdul Rahman menyandang jawatan sebagai Perdana Menteri Persekutuan Tanah Melayu yang pertama ketika itu. Pada tahun 1960, darurat ditamatkan setelah ancaman tentera gerila komunis semakin berkurangan dan pengunduran mereka ke sempadan di antara Tanah Melayu dengan Thailand.

Pada 16 September 1963, Persekutuan Malaysia ditubuhkan berikutan penggabungan Persekutuan Tanah Melayu, Singapura, Borneo Utara (Sabah) dan Sarawak. Bagaimanapun, pada bulan Ogos 1965, Singapura telah disingkirkan daripada persekutuan dan menjadi sebuah negara merdeka yang berasingan. Konfrontasi dengan Indonesia turut berlaku pada awal 1960-an berikutan pembetukan Malaysia. Rusuhan kaum pada tahun 1969 iaitu Peristiwa 13 Mei membawa kepada pelaksanaan darurat, penggantungan parlimen, penubuhan Majlis Gerakan Negara (MAGERAN) serta pembentukan Rukun Negara oleh MAGERAN pada tahun 1970 yang menjadi ideologi kebangsaan bagi mendorong perpaduan dalam kalangan rakyat.^[4][5] Dasar Ekonomi Baru juga telah diperkenalkan pada tahun 1971 yang digunakan hingga tahun 1991 bagi membasmi kemiskinan serta menyusun semula masyarakat untuk menghapuskan pengenalan kaum mengikut fungsi ekonomi.^[6]

Ketika pemerintahan Perdana Menteri Mahathir Mohamad, berlaku pertumbuhan ekonomi dan urbanisasi yang pesat di negara ini mulai zaman 1980-an. Ekonomi berubah daripada berasaskan pertanian kepada berasaskan pembuatan dan perindustrian.^[7] Di bawah pemerintahan beliau, dasar ekonomi sebelumnya telah digantikan oleh Dasar Pembangunan Nasional (NDP) dari tahun 1991 hingga 2000.^[8] Krisis kewangan Asia lewat 1990-an memberi kesan kepada negara, hampir menyebabkan pasaran mata wang, saham dan hartanah negara jatuh; namun, kemudiannya pulih.^[9]

Sejak tahun 1973, gabungan Barisan Nasional telah memerintah Malaysia sehingga kekalahannya dalam pilihan raya umum Malaysia 2018 kepada gabungan Pakatan Harapan (PH).^[10] Pada awal tahun 2020, Malaysia mengalami kemelut politik yang mengakibatkan kejatuhan pentadbiran PH dan pembentukan gabungan Perikatan Nasional (PN).^[11] Pada tempoh yang sama, Malaysia turut dibelenggu pandemik COVID-19 yang membawa kesan kesihatan, ekonomi, sosial dan politik yang serius kepada negara tersebut.^[12][13] Pilihan raya umum Malaysia 2022 menyaksikan situasi parlimen tergantung yang pertama dalam sejarah negara^[14][15] dan Anwar Ibrahim, seorang reformis lama, menjadi perdana menteri Malaysia pada 24 November 2022 untuk memerintah kerajaan campuran.^[16][17]