Politik

Politik, dat kümmt vun dat greeksche Wort polis, wat Dörp un Stadt bedüüd. Is denn also dat Doon un Simeleern, wat in un mit een Dörp, Stadt un Staat passern schall.

Wi ünnerscheed

• Dörpspolitik, wat op hoog ook Kommunalpolitik heet.
• Lannspolitik, wat de Politik vun de Bunneslänner is.
• Bunnspolitik ellers (in Rieken, so as Däänmark un de Nedderlannen) Riekspolitik
• Weltpolitik, wat Politik för de ganze Welt is.

Wi köönt obers ook na ünnerscheedlich Rebeeten ünnerscheeden:

• Finanzpolitik, wat vun dat Geld is un de Stüür
• Wertschapspolitik, wat vun de Wertschap is
• Lannwertschapspolitik, wat vun de Lannwertschap un de Buurn is
• Butenpolitik, wat dorvun is, woans een Staat sick mit anner Staaten verdragen deit
• Binnenpolitik, wat dorvun is, woans dat binnen een Dörp, Stadt, Lann ellers Staat togeiht, nich toletzt, woans dat mit de Udls holln ward un de Füürwehr un so.
• Sozialpolitik
• Kolturpolitik
• Schoolpolitik
• Wetenschapspolitik

För de Politik gifft dat ünnerscheedlich Organe:

• Op'n Dörp den Dörpsraad un den Börgermeester
• In de Stadt den Stadtraad un tomeist twee Börgermeester
• In een Bunnslann den Lanndag, wat dat Parlament is un den Ministerpräsident mit sien Ministers, wat de Regeren is.
• In de Stadtstaaten, so as Hamborg un Bremen de Börgerschap, wat dat Parlament is un den Senot, wat de Regeren is. Wat woanners de Ministerpräsidenten sünd, dat sünd in Hamborg un Bremen de Börgermeesters.
• Bi de Staatens sünd dat
  • de Keunig, de Keunigin, de Präsident oder de Präsidentsch, de baben steiht un representeert
  • dat Parlament, wat deelwies twee Kamers hett un de Gesetzens mookt un de Regeren dat Geld towiest
  • de Premierminister oder Ministerpräsident, in Düütschland un Österriek de Bunnskanzler, de dat Seggen över de Regeren un de Ministers hett
• Bi de Europäisch Union (EU) sünd dat
  • dat Europäisch Parlament
  • de Europäisch Rat
  • de Ministerrat för dat Fackrebeet