Anolissen

Anolissen Fossiel voorkomen: Vroeg-Eoceen[1] – heden
Flashende Anolis chrysolepis uit noordelijk Zuid-Amerika.
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Chordata (Chordadieren) Klasse: Reptilia (Reptielen) Orde: Squamata (Schubreptielen) Onderorde: Lacertilia (Hagedissen) Superfamilie: Iguania (Leguaanachtigen)
Familie
Dactyloidae Fitzinger, 1843
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Anolissen op Wikispecies
Portaal    Biologie Herpetologie

Anolissen of anolisachtigen (Dactyloidae) vormen een grote familie van hagedissen die behoren tot de leguaanachtigen (Iguania). De anolissen worden vertegenwoordigd door ongeveer 435 verschillende soorten, het is de op twee na grootste hagedissenfamilie.^[2] Alle soorten behoren tot een enkel geslacht; Anolis. De verschillende soorten werden lange tijd tot de familie Polychrotidae gerekend, maar dit wordt beschouwd als verouderd.

Anolissen komen voor in het zuiden van Noord-Amerika tot het centrale deel van Zuid-Amerika. Vooral in de Caraïben is de soortenrijkdom erg groot. Alle soorten leven in tropische, warme en vochtige omgevingen. De meeste soorten zijn bewoners van bomen en struiken, maar er zijn ook anolissen die voornamelijk op de bodem te vinden zijn. Anolissen eten grote hoeveelheden insecten en andere ongewervelde dieren en zijn zelf een bron van voedsel voor hogere roofdieren die hagedissen eten, zoals slangen en vogels. Van veel soorten is bekend dat ze ook vruchten eten of nectar uit bloemen likken.

Anolissen hebben kenmerken die vooral bekend zijn bij andere families van hagedissen. Kameleons bijvoorbeeld kunnen snel van kleur veranderen en de familie gekko's zijn bekend door de bekende hechtkussentjes onder hun poten. Agamen hebben een eenvoudige vorm van communicatie ontwikkeld door met de kop te knikken. De anolissen hebben deze eigenschappen allemaal; ze kunnen snel van kleur veranderen, hebben hechtkussentjes en kennen een vorm van communicatie. Ze hebben zich zelfs gespecialiseerd door gebruik te maken van een vaak bont gekleurde keelwam.

Mannetjes zijn territoriaal en vechten fel om een vrouwtje. Ook de paring lijkt op een gevecht omdat het mannetje zijn partner met de bek vasthoudt. Anolissen zijn eierleggend, per keer worden slechts één à twee eieren afgezet maar veel soorten zetten iedere zoveel weken een legsel af, vrijwel het gehele jaar door.

Anolissen zijn een wat bekendere groep van hagedissen omdat enkele soorten zeer algemeen voorkomen en over de gehele wereld worden geëxporteerd om als exotisch huisdier te worden gehouden. Er is veel bekend over bijvoorbeeld de levenswijze en de voortplanting van deze soorten.

1. ↑ (en) Nicholson et al. (2012). It is time for a new classification of anoles (Squamata: Dactyloidae). Zootaxa. Gearchiveerd van origineel op 30 oktober 2021. ISBN 978-1-77557-011-0
2. ↑ Peter Uetz & Jakob Hallermann, The Reptile Database - Dactyloidae. Gearchiveerd op 4 januari 2022.