Back Keurajeuën Bizantium ACE Бизантие Империэ ADY Bisantynse Ryk Afrikaans Byzantinisches Reich ALS ቢዛንታይን መንግሥት Amharic Imperio Bizantín AN Constantinopolis Rice ANG الإمبراطورية البيزنطية Arabic لإمبراطورية لبيزنطية ARY امبراطوريه بيزنطيه ARZ
| Βασιλεία Ρωμαίων Basileía Romaíon Imperium Romanum | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
| ||||||
| Kaart | ||||||
| ||||||
| Geschiedenis van het Byzantijnse Rijk | ||||||
| Algemene gegevens | ||||||
| Hoofdstad | Constantinopel | |||||
| Oppervlakte | 4.500.000 km² | |||||
| Bevolking | ca. 34.000.000[2] (4e eeuw) ca. 7.000.000[3] (8e eeuw) ca. 18.000.000[2] (11e eeuw) ca. 12.000.000[2] (12e eeuw) ca. 3.000.000[3] (13e eeuw) | |||||
| Talen | Grieks: Middelgrieks en in de beginjaren ook Latijn | |||||
| Religie(s) | Christendom tot 1054 Oosters-orthodoxe kerken na 1054 | |||||
| Munteenheid | Solidus, Hyperpyron | |||||
| Regering | ||||||
| Regeringsvorm | monarchie | |||||
| Dynastie | verscheidene | |||||
| Staatshoofd | keizer | |||||
| Geschiedenis van het Romeinse Rijk
|
|
|
|
|
|
| Voor de stad, zie geschiedenis van Rome |
|
|
Portaal  Romeinse RijkPortaal Geschiedenis
|
| Byzantijnse Tijdlijn | |
|---|---|
| 667 v.Chr. | De stad Byzantium, het toekomstige Constantinopel en Istanboel, wordt gesticht. |
| ca. 509 v.Chr. - ca. 2e eeuw na Chr. | Opkomst van het Romeinse Rijk |
| ca. 235 - 284 | Crisis van de derde eeuw |
| 292 | Hervormingen van Diocletianus: de tetrarchie |
| 330 | Constantijn de Grote verplaatst de regeringszetel naar "Nova Roma", dat na zijn dood in 337 Constantinopel zou gaan heten. De stad zou met uitzondering van 1204-1261 meer dan een millennium de hoofdstad van het Byzantijnse Rijk blijven. |
| 395 | Het Romeinse Rijk wordt na de dood van Theodosius I definitief in een westelijk en een oostelijk deel opgesplitst. |
| 461-468 | De Vandaalse Oorlog (461-468) eindigt met een grote nederlaag tegen de Vandalen bij Kaap Bon. |
| 502-628 | Byzantijns-Perzische oorlogen. |
| 527 | Justinianus I wordt tot keizer gekroond. |
| 7 april 529 | De Codex Justinianus wordt gepubliceerd. |
| 532-537 |
Justinianus I bouwt de Hagia Sophia. |
| 533-554 | Justinianus' generaals veroveren Noord-Afrika en Italië op de Vandalen en Ostrogoten. |
| 568 | De Langobardische invasie resulteert in het verlies van het grootste gedeelte van Italië. |
| 610 | Grieks, het Middelgrieks, wordt officieel de taal van het keizerlijke hof en de ambtelijke stukken. De overgang van Oost-Romeinse Rijk naar Byzantijnse Rijk is compleet. |
| 634-641 | Arabische legers veroveren de Levant en Egypte. In de komende decennia veroveren ze Noord-Afrika en later ook nog Sicilië op de Byzantijnen. |
| 730-787 en 813-843 | De Longobardische oorlogen resulteren in het verlies van het overgebleven Italiaanse grondgebied, met uitzondering van kleine gebieden van de Mezzogiorno. |
| 960-1042 | Het Byzantijnse Rijk behaalt een aantal overwinningen op de Abassidische en Fatimidische Kalifaten, waarbij delen van Mesopotamië, Syrië en Palestina worden heroverd. |
| 843-1025 | De Macedonische dynastie komt aan de macht en het Keizerrijk herleeft op militair en territoriaal gebied. Byzantijnse schrijvers behouden veel van de overgebleven Oudgriekse en Latijnse teksten Macedonische renaissance |
| 1002-1018 | Keizer Basileios II vecht herhaaldelijk tegen de Bulgaren wat uiteindelijk zal leiden tot de ondergang van het Bulgaarse Rijk. |
| 1014 | Het Bulgaarse leger wordt compleet bij de Slag bij Kleidon vernietigd. Basileios II krijgt de bijnaam Bulgarendoder. |
| 1018 | Het Bulgaarse Rijk geeft zich over en wordt door het Byzantijnse Rijk geannexeerd. De hele Balkan wordt bij het Rijk gevoegd met de Donau als nieuwe noordgrens. |
| 1025 | Met de dood van Basileios II is het hoogtepunt van Byzantijnse macht voorbij en begint het langdurige verval van het Byzantijnse Rijk. |
| 1054 | Het Oosters Schisma vindt plaats. |
| 1064-1308 | Byzantijns-Seltsjoekse oorlogen |
| 1071 | Keizer Romanos IV wordt verslagen door de Seltsjoeken bij de Slag bij Manzikert, waardoor het grootste gedeelte van Klein-Azië verloren gaat. De laatste Byzantijnse bezittingen in Italië worden in hetzelfde jaar door Normandiërs veroverd. |
| 1081 | De Komnenos-dynastie komt aan de macht door Alexios I en het Byzantijnse Rijk raakt betrokken bij de kruistochten. Welvaart en kunst bereiken nieuwe hoogten. De Turken vestigen zich onderwijl in Anatolië. |
| 1091 | Het Byzantijnse leger verslaat de Petsjenegen in de Slag bij Levounion. |
| 1097 | Nicea wordt door Byzantijnse legers en kruisvaarders op de Turken heroverd. |
| 1097-1176 | De Byzantijnse legers heroveren de kust van Klein-Azië op de Turken en richten zich op centraal Anatolië. Vorstendom Antiochië wordt een Byzantijns protectoraat. |
| 1122 | De Byzantijnen verslaan de Petsjenegen in de Slag bij Beroia. |
| 1167 | De Byzantijnen behalen een beslissende overwinning op de Hongaren in de Slag bij Sirmium en Hongarije wordt een Byzantijnse satellietstaat. |
| 1176 | Manuel I probeert Konya, de hoofdstad van de Seltsjoeken, tijdens de Slag bij Myriokephalon in te nemen. Manuel I moet zich echter terugtrekken nadat zijn belegeringstuig is verwoest. Dit is de laatste poging om Anatolië te heroveren. |
| 1180 | Na de dood van Manuel I raakt het rijk verder in verval. |
| 1185 | Een succesvolle opstand in Bulgarije betekent het verlies van de Balkan. |
| 1204 | Constantinopel wordt door de kruisvaarders ingenomen en dezen stichten het Latijnse Keizerrijk. |
| 1261 | Constantinopel wordt door de Patriarch van Constantinopel heroverd, die door Michaël VIII, de keizer van Nicea, wordt gesteund. Het Griekse gezag over een ten dode opgeschreven rijk wordt hersteld. |
| 1299-1453 | Byzantijns-Ottomaanse oorlogen |
| 1453 | De Ottomanen veroveren Constantinopel, en met de dood van Constantijn XI komt het Byzantijnse Rijk tot een einde. |
Het Byzantijnse Rijk (Grieks: Βυζαντινή Αυτοκρατορία) (kortweg Byzantium of Oost-Romeinse Rijk,[1] Grieks: Βασιλεία Ρωμαίων, Basileía Rhōmaíōn, Romeinse Rijk, ook wel Romania, Grieks: Ῥωμανία, Rhōmanía) was de voortzetting van het Romeinse Rijk in de oostelijke provincies dat in de late oudheid en de daaropvolgende middeleeuwen een groot deel van het oostelijke Middellandse Zeegebied besloeg, met als hoofdstad Constantinopel.
- ↑ a b De scheiding tussen Romeins en Byzantijns is niet duidelijk, zie Begin en einde van het Rijk voor een uitleg.
- ↑ a b c Zie deze tabel met bevolkingscijfers van de afdeling Geschiedenis van de Tulane University. De getallen zijn gebaseerd op schattingen van J.C. Russel in "Late Ancient and Medieval Population," gepubliceerd in de Transactions of the American Philosophical Society (1958), ASIN B000IU7OZQ (gearchiveerd)
- ↑ a b Zie Professor Howard Wisemans website over het Romeinse Rijk (gearchiveerd)