Cesare Beccaria

Cesare Beccaria (Milaan, 15 maart 1738 - 28 november 1794) was een filosoof en politicus uit Lombardije (in het huidige Italiaanse, wiens verlichte ideeën van grote invloed waren op het denken over het strafrecht. Hij verdedigde het depenaliseren van misdrijven die de maatschappij geen schade berokkenden (zelfmoord, blasfemie, ketterij, homoseksualiteit, echtbreuk...), het wettelijk omschrijven van delicten en straffen en het afschaffen van de gerechtelijke tortuur en de doodstraf. Daarmee legde hij de grondslag van wat is aangeduid als de Klassieke school van de criminologie. Zijn kritiek op de gangbare rechtspleging in de standenmaatschappij vormde een belangrijk deel van het verlichtingsdenken en zou aanzetten tot het doorvoeren van belangrijke hervormingen.

Deze hervormingen konden worden omschreven als een humanisering, die - thans met name in Europa en in de vele staten buiten Europa die zich in hun wetgeving door de Europese wetgeving hebben laten inspireren, in elk geval in theorie en ook veelal in de praktijk - door de meerderheid van de bevolking doorgaans als normaal wordt ervaren. Het sterkste voorbeeld hiervan is de (aanspraak op de) onschuldspresumptie (de burger wordt geacht onschuldig te zijn, totdat eventueel een strafvervolging heeft geleid tot een vaststelling van schuld aan de daarin duidelijk omschreven ten laste gelegde feiten (tenlastelegging) uiteindelijk door een rechter in een bewezenverklaring bewezen is verklaard en ook het gegeven dat ook verdachten die in verband met een al dan niet vermeend concreet strafbaar feit is aangehouden de zogeheten cautie dient te worden gegeven waarin kenbaar wordt gemaakt dat hij of zij wordt verdacht en eventueel daadwerkelijk wordt vervolgd rechten hebben, waaronder het recht bij die vervolging zich in zijn verdediging te laten bijstaan door een in het strafrecht gespecialiseerde jurist als raadsman ofwel advocaat en ook zelfs de mogelijkheid zich te beroepen op een zwijgrecht. Een ander voorbeeld is het verschoningsrecht dat wordt toegekend aan bepaalde getuigen: zij kunnen zich daarop beroepen om geen eventueel belastende verklaringen af te leggen Deze humanisering is in de geest van de humanisering die onder meer werd voorgestaan door Montesqieu.