Back Chloroplast-DNS Afrikaans Plastidová DNA Czech Chloroplast DNA Danish Chloroplasten-DNA German Chloroplast DNA English Genoma cloroplástico Spanish دیانای کلروپلاستی Persian Plastome French ADN cloroplástico Galician גנום כלורופלסטי HE
Het chloroplast-DNA, afgekort als cpDNA, is een klein circulair DNA-molecuul dat vrij voorkomt in het stroma van een chloroplast.[1] Het bestaan ervan werd voor het eerst aangetoond in 1962.[2] Door middel van DNA-sequencing werd in 1986 de nucleotidenvolgorde van chloroplast-DNA uit een levermos en tabaksplant bepaald.[3] Sindsdien zijn van honderden plantensoorten de cpDNA-sequenties vastgesteld, voornamelijk van zaadplanten en enkele algensoorten.[a]
De genomen van chloroplasten zijn sterk geconserveerd; ze hebben gedurende de evolutie weinig mutaties geaccumuleerd en verschillen dus nauwelijks tussen plantengroepen. Hierdoor zijn ze uiterst geschikt voor fylogenetisch onderzoek. Het cpDNA is relatief eenvoudig uit de chloroplast te isoleren, omdat er vaak meerdere cpDNA-moleculen in het stroma aanwezig zijn. Het exacte aantal kopieën hangt af van het ontwikkelingsstadium. Mesofylcellen in jonge bladeren kunnen wel 100 exemplaren van het genoom bevatten.
Het chloroplast-DNA is een sterke aanwijzing voor de endosymbiosetheorie. Volgens de endosymbiosetheorie zijn chloroplasten fotosynthetiserende prokaryoten die in een voorouderlijke eukaryotische cel zijn gaan leven. Het cpDNA zoals men dat nu in chloroplasten aantreft komt sterk overeen met dat van de prokaryote voorouders: ze zijn klein, circulair en vormen geen complexe structuren zoals chromatine. Het cpDNA codeert verschillende eiwitten en functionele RNA-moleculen, die voornamelijk betrokken zijn bij de fotosynthese.[b] Veel van de genen zijn georganiseerd in clusters (operons). Transcriptie van deze operons levert grote polycistronische mRNA-transcripten, die later worden opgesplitst in oligo- of monocistronische mRNA’s. Deze manier van genexpressie vindt men alleen terug in bacteriën.
- ↑ (en) de Vries J, Archibald JM. (2018). Plastid genomes. Current Biology 28 (8): R336–R337. DOI: 10.1016/j.cub.2018.01.027.
- ↑ Dann L (2002). Bioscience—Explained. Bioscience Explained, Green DNA.
- ↑ Chloroplasts and Other Plastids. University of Hamburg. Gearchiveerd op 25 september 2012. Geraadpleegd op 27 december 2012.
- ↑ (en) Sandelius AS (2009). The Chloroplast: Interactions with the Environment. Springer, p. 18. ISBN 978-3-540-68696-5.
Citefout: Er bestaat een label <ref> voor de groep "kleine-letter", maar er is geen bijbehorend label <references group="kleine-letter"/> aangetroffen