Cultuurgoederenverdrag

Verdrag inzake de bescherming van culturele goederen in geval van een gewapend conflict
Het embleem van de Haagse conventie voor de bescherming van cultuurgoederen bij gewapende conflicten
Verdragstype	Multilateraal
Onderwerp	Cultureel erfgoed
Rechtsgebied	internationaal humanitair recht, internationaal strafrecht
Ondertekend	14 mei 1954 in Den Haag
In werking getreden	7 augustus 1956
Geamendeerd	1954, 1999
Ondertekenaars	49
Partijen	133 (17 mei 2018)
Depositaris	Directeur-generaal van de UNESCO
Status	In werking
Talen	Engels, Frans, Russisch en Spaans
Volledige tekst	Wetten.nl
Portaal    Politiek

Het Verdrag inzake de bescherming van culturele goederen in geval van een gewapend conflict^[1] (Convention for the Protection of Cultural Property in the Event of Armed Conflict) is een verdrag dat op 14 mei 1954 in Den Haag werd gesloten.^[2] Het doel van dit verdrag is de cultuurbescherming tijdens gewapende conflicten waar het de culturele erfgoederen moet beschermen tegen bijvoorbeeld beschadiging, plundering en wederrechtelijke inbeslagname. Dit kan betrekking hebben op zowel onroerende als roerende goederen die een prominente plaats innemen in het cultureel erfgoed van een volk. Voorbeelden van roerende zaken zijn schilderijen, beelden, archeologische vondsten, boeken en manuscripten. Bij onroerende goederen betreft het onder meer gebouwen en landschappen met een grote culturele waarde. Ook locaties die het collectieve geheugen en bewustzijn van de cultuur proberen te bevorderen of te behouden vallen onder dit verdrag.

In 1954 is het verdrag in twee keer met bijbehorende presentaties vastgesteld. In 1999 volgde een derde, afgesloten gedeelte. Alle drie de gedeelten maken onderdeel uit van het internationaal humanitair recht. De VN-organisatie UNESCO houdt de Werelderfgoedlijst bij en heeft als hoofdtaken onder andere de bescherming van het werelderfgoed te bevorderen in oorlogstijd en het bevorderen van bescherming met maatregelen en middelen ten tijde van vrede. Aan deze Conventie hebben anno 2013 126 verdragsstaten zichzelf verbonden. In totaal erkent UNESCO 981 werelderfgoederen waarvan 759 cultuurerfgoederen, 193 natuurerfgoederen en 29 zogenaamde gemengde erfgoederen. In Nederland betreft dit negen erfgoederen waarvan één natuurerfgoed dat gedeeld wordt met Duitsland en Denemarken^[3]. In België erkent UNESCO elf cultuurerfgoederen.

De achterliggende idee en motivatie voor het verdrag wordt geformuleerd in de preambule die de volgende stellingname bevat:

The High Contracting Parties, […] Being convinced that damage to cultural property belonging to any people whatsoever means damage to the cultural heritage of all mankind, since each people makes its contribution to the culture of the world; …^[4]
In het Nederlands: De Hoge Verdragsluitende Partijen […] [zijn] ervan overtuigd, dat schade, toegebracht aan culturele goederen, ongeacht aan welk volk zij toebehoren, schade betekent aan het culturele erfdeel van de gehele mensheid, aangezien ieder volk zijn bijdrage levert aan de wereldcultuur; …^[5]

1. ↑ Afgekort als Cultuurgoederenverdrag.
2. ↑ (en) UNESCO
3. ↑ Deense deel Waddenzee op Werelderfgoedlijst NU.nl, 23 juni 2014. Gearchiveerd op 10 november 2022.
4. ↑ (en) Verdragstekst op de officiële UNESCO-website
5. ↑ Nederlandse vertaling van de verdragstekst op wetten.nl