Eerste Kamer der Staten-Generaal | ||||
---|---|---|---|---|
Wetgevend orgaan van Nederland | ||||
Algemene informatie | ||||
Opgericht in | 1815 | |||
Aantal leden | 75 | |||
Ontmoetingsplaats | Den Haag | |||
Huidige legislatuur | ||||
Verkozen op | 30 mei 2023 | |||
Voorzitter | Jan Anthonie Bruijn (VVD) | |||
Griffier | Remco Nehmelman | |||
Zetelverdeling | ||||
Partijen | Regering (30)
Oppositie (45) | |||
Andere | ||||
Website | eerstekamer.nl | |||
|
Nederlandse politiek | ||||
---|---|---|---|---|
Monarchie (lijst) Ministerraad (lijst) Eerste Kamer Decentrale overheden Provincies Kiescolleges Gemeenten Caribisch Nederland Europees Parlement Waterschappen | ||||
|
De Eerste Kamer der Staten-Generaal, kortweg Eerste Kamer of Senaat, vormt samen met de Tweede Kamer de Nederlandse Staten-Generaal, het hoogste staatsrechtelijke orgaan van volksvertegenwoordiging in het Koninkrijk. De Eerste Kamer heeft het laatste woord over voorstellen van wetgeving die voor het hele Rijk zal gaan gelden (Rijkswet) of voor Nederland, daaronder de begrotingshoofdstukken waarin de voorgenomen staatsuitgaven worden vastgelegd. De Eerste Kamer heeft 75 zetels, de zittingsduur is vier jaar. De basisbeginselen zijn vastgelegd in de Grondwet.
De leden worden niet direct door de burgers gekozen maar via een getrapt systeem. Ingezetenen van Nederland kiezen voor de provincie waar ze wonen de volksvertegenwoordiging voor het provinciebestuur, de Provinciale Staten; de leden van de Eerste Kamer worden door de Provinciale Staten van alle provincies gekozen. Voor inwoners van de Caribische openbare lichamen en van Nederlanders die geen ingezetenen zijn, wordt de Eerste Kamer gekozen door de Kiescolleges voor de Eerste Kamer (sinds 2019).
Vergeleken met de Tweede Kamer heeft de Eerste Kamer minder rechten en bevoegdheden. Haar leden mogen geen wetsvoorstel indienen of een wetsvoorstel wijzigen of aanvullen. Ze heroverwegen wetsontwerpen die door de Tweede Kamer zijn aangenomen en kunnen deze goed- of afkeuren. Wel kunnen ze eveneens het vertrouwen in een regering opzeggen en hebben ze het recht van enquête. Al met al is er echter minder werk te doen dan in de Tweede Kamer en de leden van de Eerste Kamer komen daarom in principe slechts één dag in de week (op dinsdag) bijeen. Meestal om de wetsontwerpen die door de Tweede Kamer zijn aangenomen, onderling en met de regering te bespreken en er over te stemmen.
De Eerste Kamer wordt de kamer van reflectie genoemd. De partijfracties nemen bij een kabinetsformatie niet deel aan coalitieonderhandelingen en tekenen niet mee voor een regeerakkoord. Er bestaat een zekere afstand tot de dagelijkse politiek en wetsvoorstellen worden vooral op hun merites beoordeeld, ofwel getoetst op hun rol, functie, waarde en werking in de maatschappij op de lange termijn. Eerste Kamerleden letten ook op de wetstechnische kanten van een wetsvoorstel, zoals de deugdelijkheid van het regelwerk en de samenhang met andere wetten. Net als in de Tweede Kamer worden de vergaderingen genotuleerd en een samenvatting van het besprokene wordt vastgelegd in de zogenaamde Handelingen, die (ook online) worden gepubliceerd.