De Europese weg 40 of E40, tot 1986 E5, is een Europese weg van het type "referentieweg met west-oost oriëntatie" die loopt van Calais in Noord-Frankrijk tot Ridder in Kazachstan, niet ver van de grens met Mongolië en China. Met zijn totale lengte van 8778 km is hij de langste van de Europese wegen. Hij loopt door Frankrijk, België, Duitsland, Polen, Oekraïne, Rusland, Oezbekistan, Turkmenistan, Kirgizië en Kazachstan.
In Calais begint de E40 op de A16. Na de Belgische grens gaat deze over in de A18. Bij Jabbeke gaat de A18 over in de A10 (Oostende - Brussel). De E40 volgt de A10 tot de ring van Brussel, waar de E40 overgaat op de R0. Het laatste deel van het tracé in België volgt de E40 de A3 (Brussel - Luik - Aken).
In België is de E40 samen met de E19 de belangrijkste verkeersas van het land. Hij loopt dwars door Vlaanderen in oost-westrichting en verbindt de Belgische kust met Brussel en het binnenland. De weg heeft daardoor een belangrijke functie in dagelijks woon-werkverkeer en toeristisch verkeer van en naar de kust in de zomer. De snelweg en benaming E40 is dan ook algemeen bekend, en deze term wordt meer gebruikt dan de nationale benamingen A18, A10 en A3.
Het eerste deel van de E40 in Duitsland volgt de A44. Vanaf Kreuz Aachen volgt de E40 de A4 tot aan de Poolse grens. De A4 is onderbroken tussen Krombach en het Kirchheimer Dreieck. Er zijn geen concrete plannen om dit stuk weg alsnog aan te leggen. De E40 wordt vanaf Kreuz Olpe-Süd naar het Kirchheimer Dreieck via Gießen geleid, over de A45, B49, B429, A480, A5 en A7. Vanaf het Kirchheimer Dreieck volgt de E40 weer de A4.
In Polen is sinds december 2013 het hele traject van de E40 opgewaardeerd tot snelwegstandaard waardoor steden als Legnica, Wrocław, Opole, Gliwice, Katowice en Krakau via een autosnelweg met elkaar verbonden zijn. Deze snelweg stopt aan de grens met Oekraïne, waar hij overgaat in een soort expressweg die vaak dwars door de dorpen rijdt. Waar het kan, vooral bij grotere steden, neemt hij de ring.