Gehandicaptenbeweging

De Gehandicaptenbeweging (Engels: disability rights movement, disability justice movement) is een sociale beweging die als doel heeft de maatschappelijke positie en het welzijn van mensen met een handicap (ook: 'beperking') te verbeteren door inclusie en toegankelijkheid. De belangenbehartiging vanuit de beweging is voornamelijk gericht op acceptatie, aanpassing en ondersteuning van mensen met een beperking, en verzet tegen validisme en ontoegankelijkheid. Een belangrijk uitgangspunt en motto van de beweging is 'niets over ons, zonder ons'.

Veel groepen en organisaties in de beweging zijn intersectioneel, waarbij het verzet tegen validisme samengaat met een feminisme en verzet tegen racisme en de uitsluiting en discriminatie van LHBTQ+ mensen, zoals transfobie en homofobie, omdat de verschillende vormen van uitsluiting en discriminatie elkaar in veel gevallen versterken en ook optreden binnen activistische bewegingen zelf.^[1][2]

De beweging richt zich niet alleen op mensen met een fysieke beperking; de neurodiversiteitsbeweging, de autismebeweging en Mad Pride zijn onderdeel van de gehandicaptenbeweging.

Binnen de beweging gebruiken mensen met een fysieke beperking soms de term 'crip' (afkorting van het Engelse 'cripple', kreupel) als geuzennaam. Zo was er in 2022 en 2023 een tentoonstelling in het 'Schwules Museum' (homomuseum) in Berlijn met de titel Queering the Crip, Cripping the Queer^[3] en in diezelfde periode een tentoonstelling in het Museum für Moderne Kunst in Frankfurt am Main met de titel Crip Time.^[4]

1. ↑ Naïm Derbali, Discriminatie van mensen met een beperking - 'Men is tevreden met de kruimels' (interview met o.a. Jeanette Chedda en Eline Pollaert) . De Groene Amsterdammer (13 augustus 2022). Gearchiveerd op 14 oktober 2022. Geraadpleegd op 15 juli 2023.
2. ↑ Nikki (32) en Hazar (28) rekenen af met vooroordelen en misverstanden over mensen met een beperking: ‘niet de beperking maar mensen maken de wereld ontoegankelijk’. AlienMag (11 juni 2022). Gearchiveerd op 7 maart 2023. Geraadpleegd op 7 maart 2023.
3. ↑ (en) Queering the Crip, Cripping the Queer. Schwules Museum. Geraadpleegd op 8 maart 2023.
4. ↑ Lisa Jansen en Eline Pollaert, Voor ons, door ons: MMK's ‘Crip Time’ vanuit een gehandicapt perspectief. rekto:verso (1 juli 2022). Gearchiveerd op 29 maart 2023. Geraadpleegd op 5 maart 2023.