Gijsbrecht van Aemstel

Gijsbrecht van Aemstel
Titelblad uitgave 1893 (ontwerp Antoon Derkinderen)
Schrijver	Joost van den Vondel
Taal	Nederlands
Eerste opvoeringsdatum	3 januari 1638
Locatie eerste opvoering	schouwburg van Van Campen
Soort	treurspel
Aantal akten	vijf
Portaal    Kunst & Cultuur

Gijsbrecht van Aemstel is een toneelstuk van Joost van den Vondel, dat werd opgevoerd ter gelegenheid van de opening van de eerste stenen Amsterdamse schouwburg. De inwijding op 26 december 1637 van dit door Jacob van Campen ontworpen classicistische theater aan de Keizersgracht moest worden uitgesteld vanwege bezwaren van protestantse kerkenraadsleden tegen enkele in de katholieke middeleeuwen spelende passages. Zij protesteerden tegen de mogelijke "vertoning van superstitiën van de paperije als misse en andere ceremoniën". Na enige aanpassingen kon de Gysbrecht op 3 januari 1638, kleurrijk en fraai gekostumeerd in Van Campens schouwburg in première gaan.^[1]

De jaarlijkse Amsterdamse voorstellingen van Gijsbrecht staan (behoudens enige onderbrekingen) sinds 1641 in een eeuwenlange traditie. Aanvankelijk vertoonde men het stuk als kerstspel. In de 19e eeuw ontstond de traditie van een jaarlijkse nieuwjaarspremière, die tot 1968 standhield.

1. ↑ Vondel, Volledige dichtwerken en oorspronkelijk proza. Verzorgd door Albert Verweij. Opnieuw uitgegeven met een inleiding door Mieke B. Smits-Veldt en Marijke Spies. Becht, Amsterdam, 1986, Inleiding p. XXVIII. ISBN 90 230 06119