Hoger onderwijs is een opleidingsvorm die volgt op het voortgezet onderwijs (in Nederland) of secundair onderwijs (in Vlaanderen). Ze omvat het hoger beroepsonderwijs dat onderwezen wordt aan hogescholen, en wetenschappelijk onderwijs dat onderwezen wordt aan universiteiten. Het wetenschappelijk onderwijs is vooral gericht op wetenschappelijk onderzoek: nieuwe ontdekkingen of bevestiging van eerdere ontdekkingen. Hoger beroepsonderwijs is vooral gericht op het toepassen van bestaande wetenschappelijke kennis in de maatschappij en bedrijfsleven. Zowel op de universiteit als hogeschool wordt onderscheid gemaakt in drie hoofdstromingen: alfa (bijv. talen en geschiedenis), gamma (bijv. bedrijfskunde) en bèta (bijv. natuurkunde). Het hoger onderwijs kent sinds de Bolognaverklaring in 1999 een tweeledige structuur: drie of vier jaar bacheloropleiding, al dan niet gevolgd door één of twee jaren masteropleiding. Na de mastertitel bestaat de mogelijkheid ook de graad van doctor te behalen. Hiervoor verricht men enige jaren onderzoek, waarna men een proefschrift schrijft en hierop promoveert.
Iedereen die succesvol een opleiding heeft afgerond in het hoger onderwijs is gerechtigd tot het voeren van een academische titel in de eigen naam van de opleiding. De titels worden verkregen van rechtswege. Het voeren van de titel mag enkel indien men deze daadwerkelijk heeft verkregen. Het onjuist voeren ervan is strafbaar.