Kaartschaal

De kaartschaal, kortweg vaak schaal, is de verhouding tussen een afstand op de kaart en de overeenkomstige afstand in werkelijkheid. De schaal kan worden weergegeven in een verhouding zoals 1 : 25.000. De schaal 1 : 25.000 is een grotere schaal dan 1 : 50.000, omdat 1 / 25.000 groter is dan 1 / 50.000. Op een kaart met grote schaal kunnen dan ook per oppervlakte-eenheid in de werkelijkheid meer gegevens en meer details getoond worden dan op een kaart met een kleinere schaal zonder dat de leesbaarheid nadelig beïnvloed wordt.

Bij een fysieke kaart (meestal van papier) geldt daadwerkelijk zo'n verhouding. Bij een digitale kaart die bekeken wordt op een beeldscherm is zo'n schaal in de letterlijke zin afhankelijk van in- en uitzoomen en van de grootte van het beeldscherm en/of het venster op het beeldscherm, en dus niet een eigenschap van de data. Een schaalaanduiding van een digitale kaart als eigenschap van de data is een indicatie van de gedetailleerdheid van de informatie, en de positionele nauwkeurigheid. Bij inzoomen van een rasterkaart wordt de kaart wazig of blokkerig, en worden lijnen dikker en teksten groter. Bij inzoomen van een vectorkaart met nauwkeurige data worden deze nauwkeuriger grafisch weergegeven, en worden lijnen niet noodzakelijk dikker. Kaartsoftware met een aparte laag voor tekst kan eventueel teksten bij inzoomen niet meevergroten (wat overigens lastig is als men juist zou willen inzoomen om een tekst, symbool of kaartdetail beter te kunnen lezen/bekijken).

Vaak is kaartsoftware zodanig dat bij inzoomen meer details (bijvoorbeeld extra objecten) worden weergegeven, en wordt dus niet slechts een digitale kaart groter weergegeven, maar wordt een meer gedetailleerde digitale kaart getoond (en omgekeerd bij uitzoomen). Zie ook Beeldschermcartografie.

Een op de kaart getekende schaalstok is een schaalaanduiding die onafhankelijk van in- en uitzoomen enz. te interpreteren is.