Een luik is een onderdeel van de luikenkap, waarmee een laadruim wordt afgesloten, een scheepsluik.
In de zeevaart zijn de luiken veel zwaarder uitgevoerd dan in de binnenvaart, omdat er veel meer water overheen kan komen.
In de zeevaart zijn de luiken van staal en worden ze veelal elektrisch of hydraulisch aangedreven, waarbij MacGregor-patent bekend is. De kustvaart maakt wel gebruik van luikenwagens. Op containerschepen zijn de luikdeksel veelal niet te bedienen en worden ze door de containerkraan van het ruim gehaald.
In de huidige binnenvaart zijn de luiken van aluminium en zijn ze schuifbaar of met een elektrische luikenwagen stapelbaar.