Meerderheidsstelsel

Een meerderheidsstelsel is in een parlementaire democratie een van de manieren waarop de volksvertegenwoordiging kan worden gekozen, kiessysteem of kiesstelsel genoemd. Het beginsel daarbij is, dat een politieke partij of een persoon in een bepaald gebied (district) een bepaalde meerderheid van de stemmen moet behalen om een zetel te krijgen in de volksvertegenwoordiging waarvoor de partij of persoon zich verkiesbaar heeft gesteld. Er zijn hierbij meerdere mogelijkheden, maar twee veelgebruikte stelsels zijn die waarbij in een kiesdistrict een absolute meerderheid moet worden behaald, meer dan de helft van de geldig uitgebrachte stemmen, en een stelsel waarbij een relatieve meerderheid moet worden behaald: de partij of persoon die de meeste stemmen krijgt in een district krijgt de zetel(s).

In Frankrijk geldt het meerderheidsstelsel in zijn absolute vorm. Omdat bijna nooit een kandidaat in een district direct een meerderheid behaalt, is dan een tweede ronde nodig. In Nederland gold dit systeem tot 1917.

In onder meer de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk is gekozen voor het meerderheidsstelsel in zijn relatieve vorm. De zetel van een district wordt gewonnen als de kandidaat de meeste stemmen heeft behaald, ook al komt hij of zij niet verder dan 25% van de stemmen.

In België en Nederland, en bijvoorbeeld ook Duitsland, Denemarken, Polen en Spanje, geldt een kiessysteem van evenredige vertegenwoordiging. Daarbij krijgt niet alleen de partij of persoon die de meeste stemmen in een district haalt een zetel in de volksvertegenwoordiging, maar iedereen die meedoet aan de verkiezingen en boven een minimum aantal stemmen uitkomt, in verhouding naar het totaal aantal uitgebrachte stemmen.