Merwede

Merwede
Boven-Merwede
De drie Merwedes. Op de achtergrond de Boven Merwede. Deze splitst zich tussen Boven Hardinxveld (links) en Werkendam (rechts) in de Beneden Merwede (links) en de Nieuwe Merwede (rechts). Op de voorgrond de Sliedrechtse Biesbosch (midden) en de Nieuwe Noordwaard van de Brabantse Biesbosch (rechtsonder).
Lengte	7,7 km
Debiet	1500 m³/s
Max. diepte	NAP[1] –7 m tot –3,6 m
Bron	Waal, Afgedamde Maas
Monding	Beneden-Merwede, Nieuwe Merwede
Plaatsen	Gorinchem, Sleeuwijk, Werkendam, Woudrichem
Stroomt door	Zuid-Holland Zuid-Holland, Noord-Brabant Noord-Brabant
Bevaarbaar	CEMT-klasse VIc[2]
Coördinaten	51° 50′ NB, 4° 56′ OL
IJsgang in de Merwede, 1997
Portaal    Geografie

De Merwede is een getijrivier in de Nederlandse provincies Zuid-Holland en Noord-Brabant. Ze vormt de benedenloop van de rivier de Waal en behoort tot de belangrijkste stromen in de Rijndelta. Van 1273 tot 1904 was de Merwede ook de belangrijkste benedenloop van de Maas, totdat de laatste rivier bij Andel werd afgedamd nadat de Bergsche Maas was gegraven.^[1][3]

De Merwede begint bij Slot Loevestein (ten oosten van Woudrichem), waar de Waal en de Maas vroeger samenkwamen en waar de historische grens tussen Gelre en Holland ligt. Tegenwoordig vormt het eerste gedeelte van de Merwede, de Boven-Merwede, de grens tussen Zuid-Holland en Noord-Brabant. Bij Gorinchem neemt de Boven-Merwede het scheepvaartverkeer van de Linge en het Merwedekanaal op, het water van de Linge via het Kanaal van Steenenhoek bij Boven-Hardinxveld. De rivier verliest voorbij Werkendam het grootste deel van haar water aan de (kunstmatig tot stand gekomen) Nieuwe Merwede en heet vanaf dat punt Beneden-Merwede. Onder die naam bereikt de rivier Dordrecht, waar ze zich splitst in de Noord (de oorspronkelijke voortzetting van de Merwede) en de Oude Maas.

Langs de zeer druk bevaren rivier bevindt zich veel scheepsbouwindustrie, met name in Gorinchem, Werkendam,^[4] Hardinxveld-Giessendam en Sliedrecht. Historische steden langs de Merwede zijn Gorinchem, Dordrecht en Woudrichem.

De Boven-Merwede is geschikt voor scheepvaart CEMT-klasse VIc. De maximaal toegestane afmeting zijn 200 × 23,5 m.^[2]

1. ↑ ^{a b} Boven-Merwede. Rijkswaterstaat (19 mei 2023). Gearchiveerd op 10 juni 2023. Geraadpleegd op 28 oktober 2023.
2. ↑ ^{a b} Vaarwegen in Nederland (pdf). Beneden-Merwede (101) Pagina 159 / 495. Rijkswaterstaat (October 2023). Geraadpleegd op 27 oktober 2023.
3. ↑ Afgedamde Maas. Rijkswaterstaat (22 april 2022). Gearchiveerd op 30 Mar 2023. Geraadpleegd op 28 oktober 2023.
4. ↑ Werkendam Maritime Industries. Gearchiveerd op 27 augustus 2024.