Nar (persoon)

Een nar met staf op een houtsnede uit 1658
Portret van een nar (Philips Galle, ca. 1559-1561)
Pardoes, de tovernar van de Efteling
Doedelzakspelende nar van de Sint-Jan, 1475-1524
Het narrenschip, Jheronimus Bosch

Een nar of hofnar is de officiële grappenmaker aan het hof van een vorst of bij een rederijkerskamer. De hofnar mocht daarbij ook liederen zingen. Vooral in de Middeleeuwen was de hofnar populair, maar in de loop van de 18e eeuw verdween deze aan de meeste hoven.

Een nar was soms iemand die door afwijkende geestelijke of lichamelijke eigenschappen (mismaakt; 'geestelijk beperkt') onbewust de spotlust opwekte, soms een intellectueel die bewust spotte en politieke invloed had. Sommige talen onderscheiden beide figuren, zoals in het Engels (buffoon versus jester). De nar kleedde zich vaak in een voor hem gemaakt pak, voorzien van zogenaamde narrenbellen. Soms droeg hij een staf, narrestok, zotskolf of Marot. De nar had een bijzondere sociale positie. Enerzijds wekte hij de indruk onderaan de sociale ladder te staan, anderzijds was hij in de positie leden en gasten van het hof te doorgronden en hen voor de gek te houden. Hij kon ingaan tegen de heersende opvattingen, zonder dat hij ervoor gestraft werd. In die zin had hij juist een hoge sociale status. In de Orde van de Dwazen was de geborduurde nar op de kleding een herkenningsteken. Tegenwoordig speelt de nar in Nederland nog een rol tijdens carnaval, hij staat dan Prins Carnaval bij.


Developed by StudentB