Nazi-Duitsland

Deutsches Reich Großdeutsches Reich
↓ 1933 – 1945 ↓
(Details) (Details)
Motto "Ein Volk, ein Reich, ein Führer"[1] "Eén volk, één rijk, één leider"
Kaart
Nazi-Duitsland in 1942 ■ Duitsland ■ Protectoraat Bohemen, Moravië, Polen ■ Bezette gebieden onder civiel bestuur ■ Bezette gebieden onder militair bestuur ■ Finse bezettingszone
Algemene gegevens
Hoofdstad	Berlijn
Oppervlakte	633.786 km² (1939)
Bevolking	69.314.000 (1939)
Talen	Duits
Religie(s)	Geen officiële staatsreligie. Bestaande religies: Protestantisme Rooms-katholicisme Heidendom Occultisme
Volkslied	Deutschlandlied (1e strofe) Horst Wessellied (de facto)
Munteenheid	Reichsmark
Regering
Regeringsvorm	Dictatuur
Staatshoofd	Rijkspresident: Adolf Hitler (1933-1945) Karl Dönitz (1945)
Regeringsleider	Rijkskanselier: Adolf Hitler (1933–1945) Joseph Goebbels (1945)
Geschiedenis
- Hitler benoemd tot rijkskanselier	30 januari 1933
- Anschluss	1938
- Inval in Polen	1 september 1939
- D-Day	6 juni 1944
- Duitse capitulatie	8 mei 1945
- Arrestatie van de Flensburgregering	23 mei 1945
Voorgaande en opvolgende staten
Weimarrepubliek  Saargebied (mandaatgebied)  Standenstaat  Eerste Tsjecho-Slowaakse Republiek  Vrije stad Danzig (1920-1939)  Tweede Poolse Republiek  Koninkrijk Joegoslavië  Derde Franse Republiek  Luxemburg (land)  België  Geallieerde bezettingszones in Duitsland  Geallieerde bezettingszones in Oostenrijk  Luxemburg (land)  België  Voorlopige Regering van de Franse Republiek  Volksrepubliek Polen  Sovjet-Unie  Derde Tsjecho-Slowaakse Republiek  Socialistische Federale Republiek Joegoslavië

Nazi-Duitsland, nationaalsocialistisch Duitsland en het Derde Rijk zijn informele benamingen voor Duitsland in de periode 1933-1945, toen het land werd geregeerd als een totalitaire dictatuur onder het nationaalsocialistische regime van dictator Adolf Hitler en diens Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij (NSDAP). In de propaganda van de nationaalsocialisten (kortweg nazi's) werd de staat soms ook het Duizendjarig Rijk genoemd. Officieel heette nazi-Duitsland het Duitse Rijk (Deutsches Reich), de naam die de staat al sinds 1871 had. Na 1943 werd het onofficieel het Großdeutsches Reich.^[2]

De naziheerschappij duurde van het einde van de Weimarrepubliek op 30 januari 1933 tot de val van de Flensburgregering op 23 mei 1945. Kenmerkend voor deze periode in de Duitse geschiedenis waren politieke onderdrukking, racistische vervolging van o.a. het Joodse volksdeel en uiteindelijk genocide (de holocaust). De buitenlandse politiek richtte zich op herbewapening, vanaf 1938 op annexatie van aangrenzende gebieden (Anschluss van Oostenrijk, Sudetenland). De Duitse aanval op Polen (1939) was directe aanleiding voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog.

Het begrip "Derde Rijk" (Drittes Reich) was destijds populair in onder andere de Duitse media. Als eerste rijk gold het oude Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie (ca. 800-962 - 1806) en als tweede rijk het Duitse Keizerrijk (1871 - 1918). De verwachting van de aanhangers van het Derde Rijk-concept was dat het Derde Rijk, evenals het Eerste Rijk, (minstens) duizend jaar zou bestaan. De nazi's hebben formeel echter nooit gebruikgemaakt van dit concept. Zo vaardigde Adolf Hitler tweemaal een edict uit waarin de media werden opgeroepen te stoppen met het gebruik van het begrip Derde Rijk. Niettemin wordt deze term nog altijd gebruikt.

1. ↑ Dit motto duikt in 1938 voor het eerst op.
2. ↑ Decreet RK 7669 E van 26 juni 1943 door Hans Heinrich Lammers, Reichsminister en Chef der Reichskanzlei, zie: Facsimile: Reichsarbeitsblatt 1943, Teil I, nr. 23 van 15 augustus 1943, p. 413.