Een oliemaatschappij is een bedrijf dat als belangrijkste werkterrein aardolie en aardgas (samen koolwaterstoffen genoemd) heeft. Naast deze fossiele brandstoffen hebben oliemaatschappijen vaak een scala aan andere activiteiten, voornamelijk in de energiesector. De posities van de maatschappijen wisselen per jaar en op basis van de manier van berekenen. Doorgaans worden ExxonMobil, Royal Dutch Shell, BP, ChevronTexaco en Total "de grote vijf" genoemd, waarbij Shell en BP vaak stuivertje wisselen om de 2e en 3e plaats.