Oligochaeten

Oligochaeten Fossiel voorkomen: Trias – heden
Een volwassen regenworm (Lumbricus terrestris)
Taxonomische indeling
Rijk: Animalia (Dieren) Stam: Annelida (Ringwormen) Klasse: Clitellata
Onderklasse
Oligochaeta Grube, 1850[1]
Afbeeldingen op Wikimedia Commons
Oligochaeten op Wikispecies
(en) World Register of Marine Species
Portaal    Biologie

Oligochaeten^[2] (Oligochaeta) vormen een onderklasse van ringwormen (Annelida). Alle bekende terrestrische wormsoorten, waaronder de bekende regenwormen, behoren tot deze onderklasse. Oligochaeten komen wereldwijd voor. De wormen hebben de typische gewoonte zich in te graven in vochtige bodems. Ze zijn echter ook algemeen in zoet water, en enkele soorten leven in zee of in het grondwater. Ze voeden zich voornamelijk met dood organisch materiaal. Er zijn ongeveer 5.000 soorten beschreven.^[2]

Deze sterk gesegmenteerde wormen kenmerken zich door de kleine borstels (setae) aan ieder lichaamssegment, en de eenvoudige kop zonder koptentakels. Veel oligochaeten hebben een clitellum, een verdikt gebied dat cocons met eitjes afscheidt. Het clitellum duidt op een nauwe verwantschap met bloedzuigers.

Oligochaeten kunnen zich op verschillende manieren voortplanten, zowel geslachtelijk als ongeslachtelijk. Alle soorten zijn hermafrodiet en hebben dus zowel mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen. De naam oligochaeta betekent 'weinigborsteligen' en is een verwijzing naar het kleine aantal setae aan de zijkant van het lichaam. Dit in tegenstelling tot de Polychaeta of 'veelborsteligen', waarbij de setae op beweeglijke uitstulpingen (parapodia) zijn geplaatst.

Sommige oligochaeten worden gebruikt in afvalwaterzuiveringsinstallaties voor het reinigen van de filterbedden. Pot- en regenwormen zorgen door hun gegraaf in de bodem voor menging en beluchting van de grond. Op deze wijze spelen ze een zeer belangrijke rol in het vruchtbaar houden van de bodem, waaronder ook landbouwgronden.^[2]

1. ↑ Grube, Adolf Eduard. (1850) Die Familien der Anneliden. Archiv für Naturgeschichte, Berlin. 16(1): 249-364.
2. ↑ ^{a b c} (nl) Noordijk, J, Kleukers, R.M.J.C, van Nieukerken, E.J, & van Loon, A.J. (2010). De Nederlandse biodiversiteit. Nederlands Centrum voor Biodiversiteit Naturalis; European Invertebrate Survey - Nederland, Leiden. p. 137. ISBN 978-90-5011-351-9.