Een opstal is een bouwwerk, een door de mens op de grond geplaatst (gestald) object.
Een schutting is eveneens een opstal. Bomen en struiken worden ook wel aangeduid met houtopstand maar zijn geen opstallen.[1]
Er kan een horizontale grens worden aangebracht tussen de grond en het bouwwerk, of het gewas dat zich erop bevindt, een recht van opstal. Zonder opstalrecht vindt namelijk natrekking plaats van het gebouw door de grond.
Het in eigendom hebben van een opstal geeft bijbehorende rechten en plichten. Aan een natuurlijk of rechtspersoon kan via een notariële akte recht van opstal verleend worden. Recht van opstal kan ook ontstaan door verjaring.[2]
Een opstal kan ook gedeeltelijk over een waterloop of weg heen zijn gebouwd; dan is er sprake van een overkluizing. Andere bouwwerken kunnen ook in de grond zitten (en zijn dus geen opstal), zoals kelders, rioleringsstelsels, vaarwegen, bruggen, funderingen enz.