P-waarde

De p-waarde of overschrijdingskans van een gegeven steekproefuitkomst is de kans dat in de kansverdeling gegeven door de nulhypothese de in de steekproef waargenomen waarde van de toetsingsgrootheid wordt behaald of overschreden. Dat kan links, rechts dan wel tweezijdig zijn. De ${\displaystyle p}$-waarde is dus gebaseerd op de specifieke steekproefuitkomst.

De ${\displaystyle p}$-waarde geeft aan hoe extreem de gevonden waarde voor de toetsingsgrootheid in de verdeling onder de nulhypothese is. Hoe kleiner de ${\displaystyle p}$-waarde, hoe extremer de uitkomst. In de praktijk worden waarden van 5% en 1% aangehouden als grens. Is de ${\displaystyle p}$-waarde kleiner, dan spreekt men van een significante en van een sterk significante uitkomst.

De ${\displaystyle p}$-waarde vat als het ware de bewijskracht van de steekproefuitkomst in gestandaardiseerde vorm samen. Als ${\displaystyle T}$ de toetsingsgrootheid is en de steekproef daarvoor de waarde ${\displaystyle t}$ oplevert, is:

• de linker overschrijdingskans:

${\displaystyle P(T\leq t|H_{0})}$

• de rechter overschrijdingskans:

${\displaystyle P(T\geq t|H_{0})}$

• en de tweezijdige overschrijdingskans:

${\displaystyle 2\min(P(T\geq t|H_{0}),P(T\leq t|H_{0}))}$

De ${\displaystyle p}$-waarde is alleen geschikt om een nulhypothese te toetsen tegen een alternatieve hypothese en doet geen uitspraak over de waarschijnlijkheid van de nulhypothese of alternatieve hypothese.

Statistische toetsen die gebruikmaken van ${\displaystyle p}$-waarden, komt men veel tegen in met name sociale wetenschappen, medische wetenschappen en economie.