Een pastorale samenleving is een samenleving waar de meerderheid van de bevolking bestaat uit nomaden die rondtrekken met hun vee. Deze maatschappij ontwikkelde zich naast de agrarische samenleving uit jagerssamenlevingen.
Pastorale samenlevingen ontstonden op de uitgestrekte Euraziatische steppe waar landbouw niet of nauwelijks mogelijk was. Een belangrijke factor was hier de domesticatie van het paard. In Afrika ontstonden ze in de Sahara toen deze tijdens het Holoceen subpluviaal een aanmerkelijk vochtiger klimaat had. Na het droger worden van de Sahara kwam het pastoraal neolithicum in Oost-Afrika op. In Amerika konden door het ontbreken van lastdieren pastorale samenlevingen niet ontstaan.