Plankton

Plankton is een verzamelnaam voor micro-organismen die voornamelijk zwevend in het water leven, en zodoende voor hun (passieve) verplaatsing vooral afhankelijk zijn van de heersende stromingen, in tegenstelling tot nekton, dat zichzelf actief kan verplaatsen, onafhankelijk van de stromingen.

De term plankton komt van het Griekse plagktos - dwalend. De term werd voor het eerst gebruikt door Victor Hensen in 1887 voor alle microscopische planten en dieren kleiner dan 2 mm die zich slechts passief voortbewegen in de waterstromen. Die plantjes en diertjes kunnen onderverdeeld worden in micro-plankton (200 – 20 µm), nano- (20 – 2 µm) en picoplankton (2 – 0,2 µm).^[1][2] Een aantal planktonsoorten kan zich wel actief verticaal in de waterkolom verplaatsen in een dag-en-nachtritme. Elk planktondeeltje wordt wel planktonten genoemd.

Plankton is er in allerlei maten, van bacteriën en eencellige algen tot kwallen. Er is zowel eukaryoot als prokaryoot plankton. Er bestaan verschillende onderverdelingen binnen plankton waarvan deze de belangrijkste zijn:

• Fytoplankton maakt gebruik van fotosynthese om energie te verkrijgen, waardoor het behalve een belangrijke voedselbron, ook van essentieel belang is voor het zuurstofgehalte in het water. Fytoplankton staat aan de basis van de voedselketen in het aquatisch milieu: het zijn primaire producenten. Het wordt door veel andere dieren geconsumeerd (consument) zoals zoöplankton, vissen maar ook grote zeezoogdieren als baleinwalvissen.
• Zoöplankton (het voorvoegsel zoö- komt van het Oudgriekse ζῷον of 'zoion' en betekent dier)^[3] zijn niet-fotosynthetische protozoa en kleine diertjes of larven.

1. ↑ De voorvoegsels moeten niet worden verward met de gelijknamige SI-prefixen, die een andere betekenis hebben.
2. ↑ Christine Gescher. The Phytoplankton Chip - Development and Assessment of a DNA Microarray as a reliable Tool for Monitoring of Phytoplankton. Universität Bremen.
3. ↑ Zoekresultaten. etymologiebank.nl. Geraadpleegd op 4 januari 2023.