Een politieke partij is een organisatie die erop gericht is door deelname aan verkiezingen invloed te verkrijgen op overheidsbeleid in een bepaald geografisch gebied.[1] Vaak gaat het hier om verkiezingen van het nationale parlement,[2] maar er kunnen ook partijen zijn die alleen lokaal, regionaal of Europees deelnemen aan verkiezingen.
Een politieke partij wordt gevormd door mensen die het eens zijn over een aantal politieke beginselen,[3] alhoewel er maar weinig partijen zijn waar alle leden het over alle beginselen eens zijn.[1]
Hoewel het tegenwoordig vaak wel het geval is, zijn politieke partijen geen voorwaarde voor het functioneren van een parlementaire stelsel. Waar de parlementsleden eerder onafhankelijk werkten en zich verenigden in informele allianties en kiesverenigingen, ontstonden pas daarna meerdere grote politieke partijen.
In veel democratische landen, zo ook in België en Nederland, is het gebruikelijk dat personen die politieke functies vervullen, lid zijn van een politieke partij.[4] Maar dit is niet altijd het geval.
In dictaturen en eenpartijstaten heeft de leidende politieke partij een andere functie dan in een democratie, In die gevallen is er slechts een partij die veel invloed heeft terwijl een politieke oppositie meestal ontbreekt of ondergronds opereert.