Polycyclische aromatische koolwaterstoffen

Polycyclische aromatische koolwaterstoffen of polycyclische aromaten, afgekort paks, zijn organische verbindingen die bestaan uit gekoppelde aromatische ringen (bijvoorbeeld benzeenringen) maar geen heteroatomen of functionele groepen bevatten. Het zijn dus polycyclische verbindingen bestaande uit enkel waterstof en koolstof.

Paks zijn ongeladen, apolaire moleculen die met name worden aangetroffen in afzettingen van steenkool en teer. Ze worden ook geproduceerd door de thermische ontbinding van organisch materiaal, zoals in motoren en verbrandingsovens, industrieën of bij bosbranden. Deze stoffen staan bekend om hun schadelijke effecten voor verschillende organismen.

Paks zijn abundante verbindingen in het universum.^[1] Er is ontdekt dat ze mogelijk al in de eerste paar miljard jaar na de oerknal zijn ontstaan, vermoedelijk gedurende de vorming van nieuwe sterren en exoplaneten. Sommige astrochemische onderzoeken suggereren dat paks een aanzienlijk percentage van alle koolstof in het universum vormen. Polycyclische aromatische koolwaterstoffen worden hierdoor gezien als mogelijke uitgangsmaterialen voor abiotische synthese van stoffen die vereist zijn voor de vroegste levensvormen.^[2]

1. ↑ (en) Hudgins, D. M. Bauschlicher, C. W., Jr et al. (2005). Variations in the Peak Position of the 6.2 μm Interstellar Emission Feature: A Tracer of N in the Interstellar Polycyclic Aromatic Hydrocarbon Population. Astrophysical Journal 632 (1): 316–332. DOI: 10.1086/432495. Geraadpleegd op 3 maart 2014.
2. ↑ (en) Allamandola, Louis, Cosmic Distribution of Chemical Complexity. NASA (13 april 2011). Gearchiveerd op 27 februari 2014. Geraadpleegd op 3 maart 2014.