Portaal:Gouda

Introductie

Gouda is een stad en gemeente in de provincie Zuid-Holland in Nederland met 75.763 inwoners op een grondgebied van 16,92 km².

Gouda ligt in de Randstad, meerbepaald in het Groene Hart. Bij de stad vloeien de rivieren de Gouwe en Hollandse IJssel samen. Mede dankzij de binnenvaart over deze rivieren groeide Gouda in de middeleeuwen uit tot een belangrijke stad. In 1272 kreeg de stad stadsrechten en aan het eind van de middeleeuwen was Gouda uitgegroeid tot de vijfde stad van Holland.

In de binnenstad is nog altijd een groot aantal historische en monumentale gebouwen te vinden, waarvan het Stadhuis en de Sint-Janskerk waarschijnlijk de beroemdste zijn. De stad staat daarnaast bekend om zijn Goudse kaas, die in de zomer nog steeds verhandeld wordt op de donderdagse toeristische kaasmarkt. Ten slotte geniet Gouda bekendheid door de fabricage van kaarsen, pijpen en stroopwafels en de jaarlijkse Kaarsjesavond.

Uitgelicht

De Goudse stenen pijp werd vanaf 1617 te Gouda vervaardigd door aanvankelijk Engelse pijpmakers. In 1660 werd een pijpmakersgilde opgericht. De industrie bood werk aan duizenden en exporteerde naar het buitenland. Aan het eind van de 18e eeuw leidde concurrentie tot een sterke neergang van deze bedrijfstak.

Na de neergang van de bierbrouwerijen en de lakenindustrie was het in de 16e eeuw ook met de aardewerkindustrie in Gouda niet best gesteld. Maar er ontstond vraag naar tabakspijpen. Nederland maakte kennis met het roken van tabak in de 16e eeuw. Dat het aansloeg is een feit: vele schilderijen, onder andere van Jan Steen, tonen tevreden rokers. Lees verder… >

Belangrijke jaartallen

• 1139: Eerste vermelding van de naam Gouwe
• 1272: Gouda krijgt stadsrechten van graaf Floris V
• 1379: Het kasteel van Gouda wordt voltooid
• 1426: Jacoba van Beieren schenkt een miskelk aan Gouda voor aan haar bewezen diensten
• 1438: Grote stadsbrand, slechts vijf huizen blijven gespaard
• 1448: Aanvang bouw stadhuis
• 1552: Door blikseminslag in de toren brandt de St.-Janskerk af; de kerk wordt daarna weer herbouwd
• 1572: De geuzen bezetten onder leiding van Adriaen van Swieten de stad en Gouda kiest de zijde van Willem van Oranje
• 1595: De Goudse gebroeders Cornelis en Frederik de Houtman maken hun eerste reis naar Oost-Indië
• 1602: Pestepidemie
• 1617: Willem Baernelts begint in Gouda met de pijpmakerij
• 1667: Besluit tot de bouw van de Waag door Pieter Post
• 1792: De Goudsche Courant verschijnt voor het eerst
• 1816: Oprichting Kamer van Koophandel voor Gouda en omstreken
• 1828: Besloten wordt tot sloop van de stadsmuren (inclusief poorten en torens)
• 1853: Oprichting Stearine kaarsenfabriek
• 1853: Gasverlichting wordt ingevoerd
• 1855: Gouda wordt aangesloten op de spoorlijnen naar Utrecht en Rotterdam (in 1870 met Den Haag)
• 1870: Laatste terechtstelling op het schavot van Gouda (ophanging van Pieter Pijnacker uit Reeuwijk)
• 1922: Opheffing van het laatste militaire garnizoen
• 1936: Kaarsenfabriek door brand verwoest
• 1944: Het station van Gouda wordt gebombardeerd
• 1968: Start bouw van de nieuwe wijk Bloemendaal
• 1988: Start met bouw van nieuwe wijk Goverwelle
• 2004: Gouda krijgt toestemming om in westelijke richting uit te breiden (Westergouwe)

Lijsten en overzichten

• Gouda van A tot Z
• Lijst van beelden in Gouda
• Lijst van Gouwenaars
• Lijst van burgemeesters van Gouda
• Lijst van rijksmonumenten in Gouda
• Molens in Gouda
• Wijken en buurten in Gouda

Afbeelding van de dag

Aan de Markt in Gouda staat een groot aantal historische, monumentale panden. Tegenwoordig huisvesten de meeste winkels, cafés en restaurants.

Uit de geschiedenis

Gouda werd lange tijd aangeduid onder andere namen als Golde, Die Goude, Ter Goude en Tergouw, allen verwijzend naar de rivier de Gouwe. De Gouwe werd in 1139 voor het eerst vermeld in een oorkonde, onder de Latijnse naam Golda. Hierin werd gesproken over 'nieuwe ontginningen aan de Gouwe': nove culture juxta Goldam.

lees verder > Geschiedenis van Gouda

Bezienswaardigheden in Gouda

• Grote of Sint-Janskerk
• Kasteel Gouda
• Stadhuis
• Synagoge
• Het Tolhuis
• De vier gekroonden
• Willem Vroesenhuis
• Waag

• MuseumgoudA
• Museum De Moriaan
• Museumhaven Gouda
• Verzetsmuseum Zuid-Holland

• Van Bergen IJzendoornpark
• Goudse Hout
• Houtmansplantsoen

Categorieboom

• Gouda
  • Bouwwerk in Gouda
  • Burgemeester van Gouda
  • Geschiedenis van Gouda
  • Gracht in Gouda
  • Kerkgebouw in Gouda
  • Oppervlaktewater in Gouda
  • Politiek in Gouda
  • Sluis in Gouda
  • Straat en plein in Gouda
  • Sport in Gouda
  • Wethouder van Gouda

Zie de categorie Gouda van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.