Ruriken

De Ruriken of Rurikiden waren een Oost-Slavische dynastie die eind 9e eeuw werd gesticht door enkele Varjaagse Vikingen (waarschijnlijk afkomstig uit het huidige Zweden). De legendarische stamvader zou ene Rurik zijn geweest; zijn verwant Oleg de Wijze stond rond het jaar 880 aan de wieg van het Kievse Rijk (Kievse Roes). Hun afstammelingen zouden tevens regeren over onder meer de Republiek Novgorod, het Vorstendom Polotsk, het Vorstendom Galicië-Wolynië, het Vorstendom Tsjernigov, het grootvorstendom Moskou en het tsaardom Rusland (tot 1598, toen tsaar Vasili IV van Rusland stierf).

De heersers van het Kievse Rijk hadden de titels knjaz en later vjeliki knjaz. Deze laten zich vertalen als respectievelijk vorst en grootvorst.

Halverwege de 12e eeuw veranderde het Kievse Rijk in een groep losstaande vorstendommen, die werden beheerst door verschillende vertakkingen van de Ruriken. Het vorstendom van Moskou won de strijd om overheersing van de staten aan het eind van de 15e eeuw. Sinds de heerschappij van Ivan III gebruikte de Moskouse tak van de Rurikdynastie de titel "Tsaar van heel Rusland". Deze tak heerste over de staat Moskovië.

Een aantal adellijke families, zowel in Rusland (Dolgorukov, Repnin, Gorchakov, Gagarin), als in andere landen die vroeger vielen onder het Pools-Litouwse Gemenebest (Ostrogski, Wareg-Massalski, Czetwertyński), stammen af van de Ruriken.