Syrisch

Syrisch ܠܫܢܐ ܣܘܪܝܝܐ, Leshono Suryoyo
Gesproken in	(delen van) Syrië, Irak, Iran, Libanon, Turkije
Sprekers	Arameeërs
Taalfamilie	Afro-Aziatisch Semitische talen Centraal Semitisch Noordwest Semitisch Aramees Oost Aramees Syrisch
Dialecten	Oost-Syrisch Sureth West-Syrisch Turoyo
Alfabet	Syrisch
Officiële status
Officieel in	Historie: Osroene (132 v.Chr. - 244) Heden: Irak (enkel erkend als minderheidstaal)[1]
Taalcodes
ISO 639-1	geen
ISO 639-2	syr en syc (klassiek)
ISO 639-3	syr en syc (klassiek)
■ Erkende minderheidstaal ■ Gesproken taal en/of de liturgie van de gemeenschappen met een historische aanwezigheid ■ Gesproken taal in de diaspora en/of liturgie van de gemeenschappen
Portaal    Taal

Het Syrisch (ܠܫܢܐ ܣܘܪܝܝܐ, Leshono Suryoyo), ook bekend als Syrisch Aramees, Edessaans Aramees en Syro-Aramees is een dialect van het Aramees. Het dialect is in de eerste eeuw na Christus ontstaan uit een lokaal Aramees dat werd gesproken door Arameeërs in het oude Aramese koninkrijk Osroene, met als middelpunt de stad Edessa. Tijdens de vroegchristelijke periode werd het de belangrijkste literaire taal van de Arameeërs in de historische regio van het oude Syrië, Mesopotamië en in het hele Nabije Oosten. Als liturgische taal van het Syrische christendom kreeg het een prominente rol onder Arameeërs die zowel Oost-Syrische als West-Syrische rituelen gebruikten. Na de verspreiding van het Syrische christendom werd het ook een liturgische taal van oosterse christelijke gemeenschappen tot in India en China.

Klassiek Syrisch wordt geschreven in het Syrische alfabet, een afleiding van het Aramese alfabet. De taal is bewaard gebleven in een grote hoeveelheid Syrische literatuur, die ongeveer 90% van de bestaande Aramese literatuur omvat. Samen met het Grieks en het Latijns werd het Syrisch een van de drie belangrijkste talen van het vroege christendom. Al vanaf de eerste en tweede eeuw na Christus begonnen de Aramese inwoners van de regio Osroene het christendom te omarmen, en tegen de derde en vierde eeuw werd de lokale Edessaanse Aramese taal het voertuig van de specifieke christelijke cultuur die bekend werd als het Syrische christendom. Vanwege theologische verschillen liepen Syrisch/Aramese christenen in de 5e eeuw uiteen in de Syrisch-orthodoxe kerk die de West-Syrische ritus van Antiochië bleef volgen onder de Byzantijnse heerschappij en de Kerk van het Oosten die Nestorius ging volgen, zich afsplitste onder de Perzische heerschappij en de Oost-Syrische ritus werd.

Als liturgische taal van het Syrische christendom verspreidde de klassieke Syrische taal zich door Azië tot aan de Zuid-Indiase kust van Malabar en Oost-China en werd het communicatiemiddel en culturele verspreiding voor de latere Arabieren, en (om in mindere mate) de andere volkeren van de Parthische en Sassanische rijken. In de eerste plaats een christelijk uitdrukkingsmiddel, had het Syrisch een fundamentele culturele en literaire invloed op de ontwikkeling van het Arabisch, dat het grotendeels verving tijdens de latere middeleeuwen.^[2][3]

Het Syrisch is overigens niet de officiële taal van het huidige Syrië; daar spreekt men nu overwegend een dialect van het Arabisch.

1. ↑ Constitutie van Irak artikel 4.
2. ↑ (en) Garnsey, Peter (1928). The Cambridge Ancient History. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-30200-5.
3. ↑ (en) (21 november 2022). Syriac language. Wikipedia.