Back Taliban Afrikaans طالبان Arabic طالبان ARZ Talibán AST ТӀалибан AV Taliban Azerbaijani طالیبان AZB Талибан Bashkir Taliban BCL Талібан Byelorussian
| Taliban طالبان | ||
|---|---|---|
| ||
De vlag van de taliban met de Shahada
| ||
| Oprichting | September 1994 | |
| Hoofdkantoor | Kandahar | |
| Actief in | Centraal-Azië | |
| Leider | Haibatullah Akhundzada | |
| Oprichter | Mohammed Omar Abdul Ghani Baradar | |
| Ideologie | Moslimfundamentalisme | |
| Status | De beweging wordt als een terroristische organisatie beschouwd door o.a. de NAVO, Rusland, Kazachstan en de Verenigde Arabische Emiraten | |
| Methoden | Terreur, (auto)bomaanslagen, zelfmoordaanslagen, guerrillastrijd, moord | |
De taliban (Pasjtoe: د افغانستان د طالبان اسلامی تحریکِ, Da Afghānistān da Talibān Islāmi Tahrik - Nederlands: "Islamitische Taliban-beweging van Afghanistan") is een islamitische beweging in Afghanistan en Pakistan die ontstond in 1994. Daar voerden zij een guerrillaoorlog. In beide landen beheersen de taliban grote bevolkingsgebieden. In Afghanistan hadden de taliban gedurende 1996-2001 het grootste deel van het land in handen, dat ze gewapenderhand hadden veroverd. Ze hebben er toen een emiraat uitgeroepen. Deze taliban hadden uitvalsbases in het grensgebied met Pakistan, waar ook de opleidingscentra liggen in de vorm van strenge Koranscholen (madrassa's). Na de aanslagen op 11 september 2001 brak een oorlog in Afghanistan uit en werd een westers georiënteerde regering geïnstalleerd. De taliban bleef echter proberen het nieuwe bewind omver te werpen en na de terugtrekking van de westerse troepen nam de taliban in augustus 2021 de macht weer over. De leiding van de taliban vormde tot 2021 de zogeheten Quetta Shura, gevestigd in de Pakistaanse stad Quetta.[1]
Het woord taliban (طالبان) is in het Pasjtoe het meervoud van talib, dat student (van de Koran en overige islamitische geschriften) betekent.
In 1994 manifesteerde zich in Afghanistan de taliban-beweging als een nieuwe militaire en politieke macht, tijdens de jarenlange burgeroorlog na de terugtrekking van het leger van de Sovjet-Unie. In september 1996 viel de hoofdstad Kaboel in handen van de taliban.
Deze nieuwe machthebbers drongen de bevolking een rechtlijnige versie van de islamitische sharia-wetgeving op. Ook verleenden zij gastvrijheid en trainingsmogelijkheden aan het terroristische Al Qaida-netwerk rond Osama bin Laden, die had meegevochten tegen de Sovjet-Unie.
De eerste berichten in de westerse media waarin melding wordt gemaakt over de snelle opkomst van de taliban-beweging in de chaotische situatie met de elkaar bestrijdende groeperingen en krijgsheren na de val van de regering van Mohammed Nadjiboellah dateren uit februari 1995.[2] Destijds werd nog gesproken over een "mysterieus legertje van studenten".[3][4][5][6]
Sinds mei 2016 staat Mollah Haibatullah aan het hoofd van de organisatie. Hij volgde Mollah Mansoer op, die om het leven kwam in Pakistan bij een aanval met een Amerikaanse drone. De oorspronkelijke leider, Mollah Omar, is vermoedelijk in 2013 gestorven. Abdul Ghani Baradar is 'het gezicht van de diplomatieke onderhandelingen namens de taliban' en Mullah Mohammad Yaqoeb (een zoon van Mollah Omar) wordt genoemd als 'het huidige hoofd van de militaire operaties'.[7]
- ↑ Taliban. nctv/nl. Gearchiveerd op 17 augustus 2021. Geraadpleegd op 12 augustus 2021.
- ↑ Honger, cholera en kou treffen vooral Afghaanse kinderen, Trouw, 7 februari 1995
- ↑ Opmars Afghaanse studenten - Islamitische strijdgroep zaait verwarring, Trouw, 15 februari 1995
- ↑ Taliban staan aan de poorten van Kabul - Troepen Hekmatyar ontvluchten hoofdkwartier met achterlating zware wapens, De Volkskrant 15 februari 1995
- ↑ Studentenlegertje aan poort van Kabul, Algemeen Dagblad 16, februari 1995
- ↑ 'Studenten' trekken Kabul binnen, De Volkskrant, 17 februari 1995
- ↑ 'De wereld zal onze leiders zien', maar wie leiden de Taliban?. nos.nl. Geraadpleegd op 19 augustus 2021.