VN-vredesmacht

VN-Vredesmacht United Nations Peacekeeping
UNP
Oprichting	29 mei 1945
Organisatie	https://peacekeeping.un.org/
Onderdeel van	Verenigde Naties
Aantal	81.820 medewerkers[1]

VN-Vredesmacht
Nationaliteit	Verenigde Naties
Nobelprijs	Nobelprijs voor Vrede
Jaar	1988
Reden	Voor het voorkomen van gewapende botsingen en het scheppen van voorwaarden voor onderhandelingen
Voorganger(s)	Óscar Arias
Opvolger(s)	Tenzin Gyatso (dalai lama)

VN-Vredesmacht (officieel: Vredeshandhaving door de Verenigde Naties, Engels: United Nations Peacekeeping, afgekort UNP) is een rol die wordt bekleed door het Departement Vredes Operaties (Engels: Department of Peace Operations, afgekort DPO) als een "instrument dat door de organisatie is ontwikkeld als een manier om landen te helpen die door conflicten zijn verscheurd om de voorwaarden voor duurzame vrede te creëren".^[2] Het onderscheidt zich van vredesafdwinging, vredesopbouw en vredestichten, hoewel de Verenigde Naties erkennen dat alle activiteiten "elkaar wederzijds versterken" en dat overlapping tussen hen in de praktijk frequent is.

Vredeshandhavers volgen en observeren vredesprocessen in conflictgebieden en helpen ex-strijders bij het uitvoeren van de vredesakkoorden die ze mogelijk hebben ondertekend. Dergelijke bijstand is er in vele vormen, waaronder vertrouwenwekkende maatregelen, machtsdelingsregelingen, electorale steun, versterking van de rechtsstaat en economische en sociale ontwikkeling. Dienovereenkomstig kunnen VN-vredeshandhavers soldaten, politieagenten en burgerpersoneel omvatten. Soldaten die lid zijn van deze vredesmacht worden blauwhelmen of blauwe baretten genoemd.

Het Handvest van de Verenigde Naties geeft de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties de macht en verantwoordelijkheid om collectieve actie te ondernemen om de internationale vrede en veiligheid te handhaven. Om deze reden kijkt de internationale gemeenschap gewoonlijk naar de Veiligheidsraad om vredeshandhavingsoperaties goed te keuren via hoofdstuk VII-machtigingen.

De meeste van deze operaties worden opgezet en uitgevoerd door de Verenigde Naties zelf, met troepen die onder operationele controle van de VN dienen. In deze gevallen blijven vredeshandhavers lid van hun respectieve strijdkrachten en vormen ze geen onafhankelijk "VN-leger", omdat de VN niet over een dergelijke troepenmacht beschikt. In gevallen waarin directe betrokkenheid van de VN niet passend of haalbaar wordt geacht, machtigt de Raad regionale organisaties zoals de NAVO, de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten, of coalities van bereidwillige landen om vredeshandhavings- of vredeshandhavingstaken op zich te nemen.

1. ↑ Citefout: Onjuist label <ref>; er is geen tekst opgegeven voor referenties met de naam bijdrage
2. ↑ (en) United Nations Peacekeeping. United Nations Peacekeeping. Geraadpleegd op 12 mei 2022.