Grunnlov

Ei grunnlov eller ein konstitusjon er dei grunnleggjande lovene som konstituerer ein moderne stat, der mellom anna rettane og pliktene til den enkelte statsborgaren er slått fast.

Kravet om ei grunnlov blei reist på 1700-talet i kampen mot det eineveldige monarkiet som var den dominerande statsforma da. Ideologien var at monarken hadde makta si frå Gud, og innbyggjarane hadde berre å lyde same kva han eller ho bestemte.

Ei grunnlov er derimot ein slags kontrakt mellom styrande og styrte, med folkesuverenitetsprinsippet i botnen. Dette går ut på at all legitim makt kjem frå folket, at dei styrande derfor må vere folkevalde, og at folket derfor også i prinsippet kan trekkje denne makta tilbake dersom dei styrande bryt kontrakten som ligg i grunnlova (opprørsretten).

Innføringa av grunnlover er på denne måten ein første byggjestein i utviklinga av demokratiet. Men mykje stod att, til dømes det at berre ein del av den mannlege befolkninga blei rekna for å høyre til «folket», slik at kvinner og eigedomslause ikkje fekk stemmerett før mykje seinare.


Developed by StudentB