Kalif (arabisk خليفة, 'etterfølgjar, stedfortredar') er ein tittel innan islam om ein leiar rekna som etterfølgjar av profeten Muhammed.
Tittel vart først teken i bruk av Abu Bakr, svigerfaren til Muhammed, då han tok leiarskapen over ummaen, eller det muslimske samfunnet, i år 632. Kalifen regjerte over alle muslimar og vart sett på som det høgaste embete innan det islamske samfunnet.
Kalifatet kombinerte fire funksjonar. Dei ulike regjeringsrollene, som vanlegvis er distinkte funksjonar i dag, var:
Kalifane si gjerning var derfor i stordomstida både politisk og religiøs. Dessutan såg ein på kalifen som ein etterfølgjar av viktige truande i fortida, som Noah og Abraham. Kalifen kunne oppfattast som ein «muslimsk pave». I den katolske kyrkja vart dei to første (andeleg og religiøs funksjon) kombinert i paven si gjerning i dag, men Pavestolen var ein gong òg ei viktig politisk makt.