Portau deu vriulon
Lo violon (aperat tanben vriulon) qu'ei un instrument de còrdas hregadas dab quate còrdas e jogat dab un arquet. Uei lo dia, qu'ei lo membre lo mei petit e lo mei agut de la familha deus instruments de còrdas hregadas descendenta de la lira da braccio qui compta tanben lo vriulon alto, lo violoncèl e, en partida, la contrabassa (puishqu'aquesta darrèra b'ei tanben tanhenta de la familha de la viòla de gamba ; marginaument aquesta familha qu'a conegut autes còps un violino piccolo, un vriulon tenòr, un violoncèl piccolo e qu'existeish quitament ua octobassa.
Lo mot violon que vien de l'italian "violino" qui vòu díser petita "viòla" (qu'ei a díser, petit vriulon alto). Lo musician qui ne jòga qu'ei lo violonista (violonaire/vriulonaire dens la musica populara) e l'artisan qui'u fabrica e l'adoba qu'ei lo laütièr qui èra a l'origina lo fabricant de laüts. Lo laütièr que tribalha sovent dab un arquetièr qui s'ocupa deus arquets. L'arquet qu'ei hèit generaument de husta (pernamboc, o amoreta peus miélhers) mes uei lo dia a còps de fibra de carbòni) e de crins de chivau hregats contra ua colofònia (hèita de resina de pin) entà qui s'arrapian a la còrda en, atau, la bèth har vibrar. Tan vau díser que shens colofònia la crin non produseish pas nada vibracion e nat son.
Las còrdas deu vriulon que son acordadas en quinta deu biais seguent (de la mei grava a la mei aguda) : sòl, re, la, mi (lo vriulon alto e lo violoncèl - au contra de la contrabassa - que son acordats tanben en quinta, mes dab las nòtas la, re, sol, do -ua quinta en devath deu vriulon per l'alto, qui partaja atau tres còrdas acordas perièr dab lo vriulon, e ua octava en devath de l'alto entau violoncèl -).
Uei lo dia las còrdas que son hèitas d' acèr mes a l'epòca barròca e classica qu'èran hèita de tripas d'aulhas (e non pas jamei de gat, com ua vielha legenda mentidora ac ditz).
_by_Maurice_Quentin_de_La_Tour.jpg)
