Argon

Ten artykuł dotyczy pierwiastka chemicznego. Zobacz też: Argon – postać ze stworzonej przez J.R.R. Tolkiena mitologii Śródziemia.

Argon

chlor ← argon → –
Ne ↑ Ar ↓ Kr 18 Ar
Wygląd
bezbarwny
argon świecący w silnym polu elektrycznym
Widmo emisyjne argonu
Ogólne informacje
Nazwa, symbol, l.a.	argon, Ar, 18 (łac. argon)
Grupa, okres, blok	18, 3, p
Stopień utlenienia	0
Właściwości metaliczne	gaz szlachetny
Masa atomowa	39,95 ± 0,16[a][4]
Stan skupienia	gazowy
Gęstość	1,784 kg/m³
Temperatura topnienia	−189,36 °C (69 kPa; punkt potrójny)[1]
Temperatura wrzenia	−185,847 °C[1]
Numer CAS	7440-37-1
PubChem	23968
Właściwości atomowe Promień • atomowy • walencyjny • van der Waalsa obl. 71 pm 97 pm 188 pm Konfiguracja elektronowa [Ne]3s23p6 Zapełnienie powłok 2, 8, 8 (wizualizacja powłok) Elektroujemność • w skali Allreda 3,20 Potencjały jonizacyjne I 1520,6 kJ/mol II 2665,8 kJ/mol III 3931 kJ/mol
Właściwości fizyczne Punkt krytyczny −122,28 °C; 4,898 MPa[2] Ciepło parowania 6,447 kJ/mol Ciepło topnienia 1,188 kJ/mol Ciepło właściwe 520 J/(kg·K) Przewodność cieplna 0,01772 W/(m·K) Układ krystalograficzny regularny ściennie centrowany Prędkość dźwięku 319 m/s (293,15 K) Objętość molowa 22,56×10−6 m³/mol[5]
Najbardziej stabilne izotopy izotop wyst. o.p.r. s.r. e.r. MeV p.r. 36Ar 0,336% stabilny izotop z 18 neutronami 37Ar {syn.} 35,04 dni w.e. 0,814 37Cl 38Ar 0,063% stabilny izotop z 20 neutronami 39Ar {syn.} 269 lat β− 0,565 39K 40Ar 99,6% stabilny izotop z 22 neutronami 42Ar {syn.} 32,9 lat β− 0,599 42K
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2020-01-02] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Uwaga Zwroty H H280 Zwroty P P410+P403 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[3] 0 0 0   Numer RTECS CF2300000
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Argon (Ar, łac. argon) – pierwiastek chemiczny będący gazem szlachetnym. Jest praktycznie niereaktywny i nie ma żadnego znaczenia biologicznego, jest także jednym ze składników powietrza. Argon wyodrębnili i zidentyfikowali Lord Rayleigh i sir William Ramsay w 1894 roku, usuwając z powietrza tlen, azot, dwutlenek węgla i parę wodną^[6].

Atomy argonu mogą zostać uwięzione w sieci innych cząsteczek tworząc klatraty, np. Ar₆(H₂O)₄₆ i Ar(hydrochinon)₃. W roku 2000 doniesiono o otrzymaniu pierwszego związku argonu, fluorowodorku HArF^[7].

Izotopy stabilne to ³⁶Ar, ³⁸Ar i ⁴⁰Ar.

Występujący na Ziemi argon ma wyższą masę atomową (39,948 u) niż następny po nim potas (39,0983 u). Jest to spowodowane tym, że nietrwały izotop potasu ⁴⁰K przechodzi w argon (prawie cały argon na Ziemi pochodzi właśnie z tego źródła), zgodnie z reakcjami (kanałami rozpadu):

${\displaystyle {}_{19}^{40}{\hbox{K}}+{e^{-}}\;\to \;{}_{18}^{40}{\hbox{Ar}}+\nu _{e}}$ (wychwyt elektronu 10,72%)

${\displaystyle {}_{19}^{40}{\hbox{K}}\;\to \;_{18}^{40}{\hbox{Ar}}+{e^{+}}+\;\nu _{e}}$ (rozpad beta plus 0,001%)

${\displaystyle {}_{19}^{40}{\hbox{K}}\;\to \;_{20}^{40}{\hbox{Ca}}+{e^{-}}+{\overline {\nu }}_{e}}$ (rozpad beta minus 89,28%)^[8][9]

Dominujący izotop potasu ³⁹K jest natomiast stabilny.

W atmosferze ziemskiej argon występuje w ilości 0,934% objętościowo (1,29% wagowo^[10]).