Bertrand Russell

Bertrand Russell

Bertrand Arthur William Russell

Bertrand Russell (1949)
Data i miejsce urodzenia	18 maja 1872 Ravenscroft, Monmouthshire, Walia
Data i miejsce śmierci	2 lutego 1970 Penrhyndeudraeth, Walia
Zawód, zajęcie	filozof, logik, matematyk, działacz społeczny i eseista
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Bertrand Russell

Bertrand Russell (1916)
Język	angielski
Dziedzina sztuki	literatura
Gatunek	esej
Nagrody
Nagroda Nobla w dziedzinie literatury
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Bertrand Arthur William Russell, 3. hrabia Russell (ur. 18 maja 1872 w Ravenscroft, Walia, zm. 2 lutego 1970 w Penrhyndeudraeth, Walia^[1]) – brytyjski filozof, logik, matematyk, działacz społeczny i eseista. Laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1950^[2]. Zainicjował w 1954 roku kampanię pokojową Pugwash^[3]. Politycznie wspierał Socjalizm wolnościowy i Anarchizm^[4].

Jest uważany za twórcę filozofii analitycznej razem ze swoim poprzednikiem Gottlobem Frege, współpracownikiem G.E. Moore’em oraz uczniem Ludwigiem Wittgensteinem. Uznaje się go za jednego z najlepszych logików XX wieku. Jego prace miały znaczący wpływ w matematyce, logice, teorii mnogości, lingwistyce, sztucznej inteligencji, kognitywistyce, informatyce oraz filozofii, w szczególności filozofii języka, epistemologii oraz metafizyce^[5] .

W 1950 r. otrzymał nagrodę Nobla w dziedzinie literatury „w uznaniu jego różnorakich i znaczących pism, w których bronił ideałów humanitarnych i wolności myśli”^[6], chociaż sam utrzymywał, że nagrodę otrzymał za książkę Małżeństwo i moralność^[7], w której opowiedział się za „wolną miłością” i swobodą seksualną^[8].

Był socjalistą^[9], a także agnostykiem (chociaż w celach pragmatycznych określał się ateistą)^[10] i otwarcie krytykował chrześcijaństwo np. w sławnym eseju Dlaczego nie jestem chrześcijaninem^[11]. Za swój pacyfizm trafił do więzienia podczas I wojny światowej^[12]. Po wyrzuceniu go z Trinity College (Cambridge) wybuchła afera, co sprawiło, że został przywrócony, jednak później sam zrezygnował^[13]. Jego przyjęciu jako wykładowcy filozofii na City College of New York towarzyszyło medialne oburzenie, a nowojorski biskup Kościoła Episkopalnego wytoczył przeciwko niemu postępowanie sądowe, które skończyło się niekorzystnym dla Russella wyrokiem. Sędzia Sądu Najwyższego stanu Nowy Jork na podstawie napisanych przez Russella książek^[a] orzekł, iż jest on „moralnie niezdatny do nauczania filozofii”^[14]. Zareagował na to Albert Einstein, który w obronie Russella napisał „wspaniałe osobowości zawsze napotykały na brutalną opozycję miernych umysłów”^[15]. Pomimo tych skandali Russell w 1949 roku otrzymał brytyjski Order Zasługi, a w 1950 nagrodę Nobla w dziedzinie literatury^[5] .

Laureat Medalu Sylvestera za rok 1934^[16].