Biblia

Zwój Tory w języku hebrajskim
Starożytny fragment manuskryptu Septuaginty oznaczany jako LXXVTS 10a (zwój Proroków mniejszych) ok. I wieku p.n.e.
Rękopis Wulgaty z 1407 r. do czytania na głos w klasztorze
Biblia Gutenberga pierwsza książka drukowana przy użyciu ruchomej czcionki
Fragment hebrajskiego tekstu Księgi Wyjścia rozdz. 20 (Dziesięć Przykazań)
Pierwsza strona Ewangelii Jana z Biblii Johna Wyclifa (XIV wiek)
Fragment Ewangelii Łukasza w Kodeksie Aleksandryjskim z V wieku
Kopia cyfrowa XIX-wiecznej reprodukcji karty z Biblii Królowej Zofii (1455)
Strona tytułowa pierwszego wydania Biblii Wujka
Strona tytułowa Biblii gdańskiej

Biblia (stgr. βιβλίον, biblion – zwój papirusu, księga; l.m. βιβλία, biblia – księgi), Pismo Święte – wspólna nazwa (hiperonim) różnych dzieł literackich, zwanych kanonami. Łączy je znaczna część wspólna i to, że są otoczone kultem religijnym: judaizm, chrześcijaństwo i niektóre inne religie abrahamowe uznają swoje kanony za Słowo Bożeobjawienie natchnione przez Boga.

Dwa główne znaczenia Biblii – grupy kanonów – to:

  • Biblia hebrajska – Tanach;
  • Biblia chrześcijańska – treść Biblii hebrajskiej zalicza do Starego Testamentu i zawiera też Nowy Testament[1]. Poszczególne odłamy i tradycje różnią się zestawem świętych ksiąg.

Teksty włączane do Biblii powstawały przez większość I tysiąclecia p.n.e. i w I wieku n.e., w językach hebrajskim, aramejskim i w greckim (w formie koinè, gr. κοινὴ). W IV w. pojawiły się ściśle określone kanony ogłaszane na synodach; w czasach nowożytnych pojawiły się inne – reformacja uznała część kanonu katolickiego za apokryfy, a prawosławie uznało szerszą pulę.

Autorstwo Biblii jest w dużym stopniu anonimowe, choć legendy i tradycje przypisują część Biblii hebrajskiej Mojżeszowi, a Nowy Testament był prawdopodobnie pisany przez apostołów i ich uczniów, co sugerują nie tylko tytuły poszczególnych tekstów.

Biblie to dzieła wielogatunkowe i wielorodzajowe – zawierają narracje, np. mity kosmogoniczne i kroniki, jak również poezję, np. psalmy.

Biblie i pokrewne teksty bada biblistyka.

  1. Biblia, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-09-16].

Developed by StudentB