Back De Polske Brødre Danish Polnische Brüder German Polish Brethren English Petite Église polonaise French Lengyel testvérek Hungarian Irmandade polonesa Portuguese Польские братья Russian Poljski bratje Slovenian
| Klasyfikacja systematyczna wyznania | |||||||||
| Chrześcijaństwo └ Protestantyzm └ Unitarianizm | |||||||||
| Ustrój kościelny |
synodalny | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
Bracia polscy (potocznie zwani również arianami, socynianami, antytrynitarzami) – unitariańska wspólnota religijna, która wyodrębniła się w latach 1562–1563 z polskiego Kościoła reformowanego, stanowiąca najbardziej radykalny odłam reformacji w Polsce, powstały dzięki niektórym teologom ewangelickim (np. Miguel Servet) oraz uchodźcom z południowej i zachodniej Europy (głównie włoscy unitarianie), prześladowanym przez katolicką inkwizycję.
W trakcie potopu szwedzkiego w 1658 roku uchwałą sejmu polskiego nakazano im w ciągu trzech lat zmienić wyznanie lub opuścić Rzeczpospolitą. Po upływie tego terminu, przynależność do zboru braci polskich miała być karana śmiercią[1]. W 1659 wymogi te zaostrzono, dopuszczona została zmiana wyznania wyłącznie na katolicyzm, czas do wyboru skrócono do 2 lat, czyli do lata 1660[2]. Po wygnaniu kontynuowali działalność przede wszystkim w Siedmiogrodzie, Niderlandach i Prusach Książęcych. Ich ostatnie wspólnoty za granicą zanikły w 1803 roku.
- ↑ Sekta Aryańska. W: Staraniem xx pijarów w Warszawie: Przedruk zbioru praw od roku 1732 do roku 1782. T. 4. Petersburg: Nakładem i Drukiem Jozafata Ohryzki, 1859, s. 238, f. 515, seria: Volumina Legum.
- ↑ Deklaracya konstytucyi o Aryanach, tamże, s. 272, f. 585. W 1661 nakazano wykrywanie ukrywających się, O Aryanach, abo Nowokrzczeńcach, tamże, s. 323, f. 691. Stefania Ochmann-Staniszewska, Sprawa ariańska na sejmach 1661–1662 r.