Choroby cywilizacyjne

Choroby cywilizacyjne, choroby stylu życia, choroby społeczne – globalnie szerzące się, niezakaźne, związane z tzw. rozwojem cywilizacyjnym, prowadzące do niepełnosprawności i odpowiadające za ponad 80% przedwczesnych zgonów^[1][2]. Choroby cywilizacyjne nie dotyczą tylko osób w okresie przekwitania (menopauza, andropauza), osób starszych, ale diagnozuje się je coraz częściej już u dzieci.

Szacuje się, że jedynie 8–20% rodzin w Polsce spędza aktywnie wolny czas^[3]. 70% dzieci w Polsce wykazuje zbyt małą aktywnością fizyczną^[3]. W konsekwencji z danych epidemiologicznych wynika, że co drugi Polak umiera przedwcześnie z powodu chorób układu krążenia^[4][5][6], a blisko 1/3 choruje na choroby dietozależne^[7].

Za indukcję chorób cywilizacyjnych w społeczeństwie w pierwszej kolejności odpowiedzialna jest niewystarczająca codzienna aktywność fizyczna^[3][8]: WHO określiła minimalną codzienną dawkę ruchu na 10 tys.^[9] kroków dla osoby pracującej fizycznie i 15 tys. dla pracującej umysłowo, minimalny ciągły czas aktywności fizycznej nie powinien być krótszy niż 60 - 90 min.^[3], nie mniej ważnym czynnikiem jest monotonna, źle zbilansowana dieta: bogata w energię, cukry, tłuszcze zwierzęce, sól, produkty wysoko przetworzone^[10]; uboga w warzywa (2/3 Polaków nie spożywa minimalnej zalecanej dobowej porcji warzyw^[7]) zawierające błonnik, witaminy i sole mineralne^[2][11][12], następnie szeroko pojęte zanieczyszczenie środowiska (powietrza, wody, gleby). Wpływ obciążenia genetycznego populacji w rozwoju chorób cywilizacyjnych szacowany jest na 12%^[13]. Według innych źródeł 16 do 20%^[14].

Pola zdrowia Lalonda rok 1973.

Nieracjonalny styl życia prowadzący do przedwczesnej śmierci w wyniku chorób krążenia nazywany jest, spiralą śmierci jego przeciwieństwem jest spirala życia.

Zwierzęta domowe z uwagi na analogiczne czynniki ryzyka chorują na choroby cywilizacyjne^[15][16].