Constantine Samuel Rafinesque

Constantine Samuel Rafinesque

Constantine Samuel Rafinesque-Schmaltz

Data i miejsce urodzenia	22 października 1783 Konstantynopol, Imperium Osmańskie
Data i miejsce śmierci	18 września 1840 Filadelfia, Stany Zjednoczone
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Constantine Samuel Rafinesque-Schmaltz (ur. 22 października 1783, zm. 18 września 1840^[1]) – amerykański podróżnik i polihistor. W kręgu jego zainteresowań znajdowały się m.in. zoologia, botanika, historia, archeologia, geologia, językoznawstwo, meteorologia^[2].

Urodził się w Konstantynopolu w niemiecko-francuskiej rodzinie^[1], wychowywał się we Francji^[3]. W latach 1802–1804 po raz pierwszy przebywał w Stanach Zjednoczonych, gdzie badał florę Pensylwanii i Delaware. Po powrocie do Europy mieszkał od 1805 do 1815 roku w Palermo na Sycylii i poświęcił się tam badaniom nad historią naturalną^[1]. Następnie ponownie wyjechał do Ameryki, gdzie spędził resztę życia. W latach 1819–1825 był wykładowcą Transylvania University w Lexington w stanie Kentucky, później osiadł w Filadelfii^[3]. Odbył wiele wypraw terenowych, w których trakcie zbierał i opisywał nowe gatunki roślin^[1][3]. W ciągu swojego życia opublikował ponad 950 rozpraw naukowych, poświęconych tak różnorodnym tematom jak przyrodoznawstwo, ekonomia czy biblistyka, jak również poezje^[4].

Pionierskie badania przyrodnicze Rafinesque’a nie spotkały się w swoich czasach ze zrozumieniem i uznaniem ze strony ówczesnych akademików^[1], na co miały wpływ jego ekscentryczna osobowość i nietypowe metody działalności naukowej^[3]. Zidentyfikował i opisał prawie 6700 nowych gatunków, głównie roślin^[3]. Jego obserwacje zmienności gatunkowej w pewnym stopniu antycypowały darwinowską teorię ewolucji^[4].

W kręgu zainteresowań Rafinesque’a znajdowała się również historia rdzennych ludów Ameryki. Poświęcił się badaniom kultury Majów, bezskutecznie próbując rozszyfrować ich pismo (błędne przypuszczał, iż ma ono strukturę alfabetyczną); udało mu się jednak prawidłowo odczytać majański system liczbowy^[2]. W 1836 roku ogłosił tekst Walam Olum, rzekomo odnalezionej przez siebie i przetłumaczonej kroniki indiańskiego plemienia Delawarów. Tekst ten uznawany jest współcześnie za fałszerstwo^[2].

Jego nazwiskiem została nazwana roślina z rodziny astrowatych Rafinesquia^[5].

Standardową skróconą formą autora, używaną do wskazania przy cytowaniu nazw botanicznych, jest Raf.^[6]